Marktverwachtingen

Update van 16 mei 2023

Verklaring met betrekking tot risico

Omdat we hoofdzakelijk actief zijn als bank-verzekeraar en vermogensbeheerder, zijn we blootgesteld aan een aantal typische risico’s voor de financiële sectoren, zoals – maar zeker niet uitsluitend – kredietrisico, kredietrisico van tegenpartijen, concentratierisico, interestrisico, muntrisico, marktrisico, liquiditeits- en financieringsrisico, risico van aangegane verzekeringsverplichtingen, wijzigingen in de regelgeving, operationeel risico, betwistingen van klanten, concurrentie van andere en nieuwe spelers en de economie in het algemeen. Hoewel KBC al die risico's nauwlettend opvolgt en beheert binnen een strikt risicokader, kunnen ze toch een negatieve invloed hebben op de waarde van activa of bijkomende kosten genereren boven de verwachte niveaus.

Momenteel wordt een aantal factoren als de belangrijkste uitdagingen beschouwd voor de financiële sector. Deze vloeien voornamelijk voort uit de impact van de oorlog in Oekraïne, niet alleen rechtstreeks, maar vooral onrechtstreeks door de stijging van de energie- en grondstoffenprijzen en de tekorten aan de aanbodzijde. Dat heeft geleid tot een stijging van de inflatie, met opwaartse druk op de rentetarieven, verminderde liquiditeit en volatiliteit op de financiële markten, zwakkere groeivooruitzichten (of zelfs een recessie) en bezorgdheid over de kredietwaardigheid van tegenpartijen in de meest blootgestelde economische sectoren tot gevolg. Deze risico's beïnvloeden alle economieën in de wereld, maar vooral de Europese, inclusief de thuismarkten van KBC. De stijgende rente is sinds maart ook de belangrijkste bron van een zekere onrust in de financiële sector. De onzekerheid over de regelgeving en compliancerisico's (onder meer de kapitaalvereisten, de antiwitwasregelgeving en GDPR) blijven een overheersend thema in de sector, evenals een betere bescherming van de consument. Digitalisering (met technologie als katalysator) biedt zowel kansen als bedreigingen voor het bedrijfsmodel van traditionele financiële instellingen, terwijl klimaatgerelateerde risico's hand over hand toenemen. Het cyberrisico is de voorbije jaren een belangrijke bedreiging geworden, niet alleen voor de financiële sector, maar voor de economie in haar geheel. De oorlog in Oekraïne heeft de waakzaamheid op dat gebied opnieuw verhoogd. Ten slotte zagen we dat regeringen in heel Europa aanvullende maatregelen namen om hun begrotingen te ondersteunen (via hogere belastingbijdragen van de financiële sector) evenals hun burgers en bedrijven (door bijvoorbeeld renteplafonds in te voeren of betalingsuitstel voor kredieten toe te staan).

We verstrekken informatie met betrekking tot het risicobeheer in ons jaarverslag, onze kwartaalverslagen en risk reports, die allemaal beschikbaar zijn op  www.kbc.com.

Onze kijk op economische groei 

Na de kwartaalgroei van 0,6% (niet-geannualiseerd) in het vierde kwartaal van 2022, is de Amerikaanse economie in het eerste kwartaal van 2023 verder gegroeid (+0,3%, niet-geannualiseerd), zij het aan een trager tempo. De vertraging was hoofdzakelijk het gevolg van een omslag in de voorraadcyclus, terwijl de groei van de particuliere consumptie stevig bleef. In het derde en vierde kwartaal van 2023 wordt een lichte krimp van de economie verwacht, en dus een technische recessie. Dat zal grotendeels het gevolg zijn van de aanhoudende inflatie en een verdere verkrapping van de financiële voorwaarden als gevolg van het monetaire beleid van de Fed.

Na een stagnatie in het vierde kwartaal van 2022 was de groei in de eurozone licht positief met 0,1% tegenover het vorige kwartaal. De lage bbp-groei in de eurozone begin dit jaar zal naar verwachting aanhouden in de rest van 2023, allicht veroorzaakt door aanhoudende effecten van de energiecrisis en de verstrakking van het monetaire beleid van de ECB.

In het eerste kwartaal van 2023 bedroeg de economische groei in België 0,4%, ruim boven de groei in de eurozone, wellicht dankzij de sterke groei van de particuliere consumptie, ondersteund door het systeem van automatische loonindexering. Voor de rest van 2023 verwachten we dat de kwartaalgroei in de lijn van die voor de eurozone zal liggen.

In het eerste kwartaal van 2023 liet de Tsjechische economie de technische recessie achter zich. Een negatieve groei van -0,4% op kwartaalbasis in het vierde kwartaal van 2022 werd gevolgd door een positieve groei van +0,1% in het eerste kwartaal van 2023.De voornaamste risico's voor onze kortetermijnvooruitzichten voor de Europese groei zijn een hardnekkige onderliggende kerninflatie (exclusief voedsel en energie) en de onzekerheid over de timing en de impact van de verstrakking van het monetaire beleid door de ECB en, meer algemeen, ook door de Fed. Andere belangrijke risico's zijn de hoge vastgoedwaarderingen en hoge schuldniveaus in de context van wereldwijd strenger wordende financieringsvoorwaarden.

Onze kijk op rentevoeten en wisselkoersen

Om de aanhoudend hoge onderliggende inflatiedruk te bestrijden, verhoogde de Fed zijn beleidsrente in het eerste kwartaal verder in twee stappen van 25 basispunten tot 4,75%-5% en tot 5%-5,25% begin mei. We verwachten dat de Fed zijn beleidsrente9voor de rest van 2023 op dat niveau zal houden. Bovendien draagt de lopende afbouw van de balans van de Fed ("Kwantitatieve Verstrakking") bij tot een verkrappend monetair beleid. Ondertussen verhoogde de ECB ook al haar beleidsrentes in stappen van 50 basispunten, gevolgd door een verhoging met 25 basispunten begin mei. Na de laatste renteverhoging staat de depositorente van de ECB op 3,25%. We verwachten dat de ECB haar beleidsrentes verder zal optrekken. Na de geleidelijke afbouw van haar APP-portefeuille sinds maart 2023, verwacht de ECB de herbeleggingen in het kader van haar APP vanaf juli 2023 volledig stop te zetten.

Per saldo daalde de rente op zowel Amerikaanse als Duitse tienjarige overheidsobligaties in het eerste kwartaal licht. In dezelfde periode daalde de spread tussen de Amerikaans en Duitse obligatierente per saldo met ongeveer 15 basispunten. Tussen midden januari en begin maart was er een uitgesproken opwaartse trend, toen de obligatiemarkten de mogelijkheid van een restrictiever dan verwacht monetair beleid (van de Fed) inprijsden. Vanaf begin maart gingen de rentes weer omlaag door de tijdelijke en lokale spanningen in de banksector. Daarmee weerspiegelden ze deels de mogelijkheid dat overwegingen inzake financiële stabiliteit het opwaartse potentieel van de monetaire beleidsrentes zouden kunnen beperken.

In het eerste kwartaal van 2023 is de euro per saldo verder gestegen ten opzichte van de Amerikaanse dollar. Het verloop tijdens het kwartaal was echter vrij volatiel, onder invloed van de marktverwachtingen voor de renteverschillen op korte termijn en veranderingen in het wereldwijde risicosentiment (waarbij de Amerikaanse dollar profiteerde van zijn status van veilige haven in tijden van stress en omgekeerd). Voor de rest van 2023 verwachten we per saldo dat de euro geleidelijk verder zal appreciëren.

In het eerste kwartaal is de Tsjechische kroon per saldo in waarde gestegen ten opzichte van de euro. Het verbeterde wereldwijde risicosentiment ondersteunde de wisselkoers van de kroon. De volatiliteit van de wisselkoers in de loop van het kwartaal was echter groot, vooral door het wereldwijde risicosentiment en het positieve renteverschil met de eurozone. De CNB liet haar beleidsrente ongewijzigd op 7%, wat volgens ons de piek zal zijn in de huidige verkrappingscyclus. De geleidelijke stopzetting van de gerichte forexinterventies ter voorbereiding van de eerste renteverlaging die in het vierde kwartaal wordt verwacht, zal waarschijnlijk leiden tot een verzwakking van de Tsjechische kroon ten opzichte van de euro in de tweede helft van 2023.

Om de inflatie terug te dringen in de richting van haar inflatiedoelstelling heeft de Hongaarse nationale bank haar belangrijkste beleidsrente in het eerste kwartaal gehandhaafd op 13%. Door de hardnekkige onderliggende inflatie wordt de eerste verlaging van de basisrente pas in de tweede helft van 2023 verwacht. Per saldo is de wisselkoers van de Hongaarse forint ten opzichte van de euro in het eerste kwartaal van 2023 sterk gestegen. Maar net zoals bij de Tsjechische kroon was de volatiliteit van de wisselkoers in de loop van het kwartaal groot, ook hier vooral als gevolg van het wereldwijde risicosentiment en de renteverschillen.

Voor gedetailleerde analyses en gegevens, zie KBC Economics.

Disclaimer:
verwachtingen, prognoses en verklaringen over toekomstige ontwikkelingen zijn gebaseerd op veronderstellingen en inschattingen die gemaakt zijn bij het opmaken van de tekst. Toekomstgerichte verklaringen zijn per definitie onzeker. Diverse factoren kunnen ertoe leiden dat de uiteindelijke resultaten en ontwikkelingen afwijken van de initiële verklaringen. KBC verplicht er zich niet toe om de tekst te updaten bij nieuwe ontwikkelingen.