Amerikaanse overheid tijdelijk buiten dienst
Cruciale lopende uitgaven komen niet in gedrang, maar markt/Fed vliegt blind
De derde Amerikaanse sluiting van overheidsdiensten onder Trump’s toezicht is een feit. Na een korte episode begin 2018 (69 uur) en de langste sluiting ooit (35 dagen) eind 2018-begin 2019 is het nu een eerste keer prijs tijdens zijn tweede ambtstermijn. Telkens duiken de problemen op rond het stemmen van de toewijzingswetten die aan het begin van het fiscale jaar (1 oktober) de fondsen (bepaald in het begrotingskader) verdelen over verschillende overheidsdepartementen en -activiteiten. Die toewijzingswetten zijn vaak nog niet volledig klaar, maar dan stemt het Congress in met een zogenaamde “continuing resolution” vergelijkbaar met de voorlopige twaalfden. Een republikeins voorstel om de overheidsdiensten op die manier tot midden november draaiende te houden en onderhandelingstijd te kopen, haalde niet de nodige meerderheid (60/100) in de Senaat.
Democraten willen besparingen gerelateerd aan gezondheidszorg (deels) terugdraaien en bepaalde belastingkortingen voor socialezekerheidsbijdragen verlengen. Ze spelen hoog spel. De Amerikaanse regering stuurt aan op een definitief ontslag van een groot deel van de federale ambtenaren die nu tijdelijk werkloos zijn; DOGE 2.0. Op die manier dreigen de democraten de zwarte piet van de ontslagen en de government shutdown te krijgen, terwijl Trump via een zwakkere arbeidsmarkt de Fed in de richting van zijn gedroomde renteverlagingen en soepeler monetair beleid stuurt. Het algemene vertrouwensverlies, het kostenplaatje (naar schatting $11 miljard in 2018-2019) en de laag onzekerheid die erbij komt is nevenschade.
Amerikaanse activa verliezen vanochtend beperkt terrein, maar markten zijn in het algemeen niet echt gevoelig aan dit soort overheidssluitingen. Cruciale lopende uitgaven zoals sociale zekerheid, gezondheidszorg of het betalen van rentelasten op overheidsschuld gaan gewoon door. Trump’s begrotingswet (One Big Beautiful Bill Act) verhoogde het schuldplafond bovendien met $5000 miljard waardoor dit marktgevoelig topic deze keer niet verweven is met de shutdown. Eén van de overheidsdiensten die wel sluit is het Bureau van Arbeidsstatistiek. Ze zijn verantwoordelijk voor de publicatie van payrolls, wekelijkse werkloosheidsaanvragen, handelsbalanscijfers, kleinhandelsverkopen, BBP-cijfers, consumenten- en producentenprijzen. Hier schuilt voorlopig het grootste probleem voor financiële markten. De Amerikaanse centrale bank wijzigde twee weken geleden haar beleidskoers (van opwaartse inflatierisico’s naar neerwaartse tewerkstellingsrisico’s), maar komt nu onmiddellijk in een dikke mistbank terecht. Het uitgangspunt blijft voorlopig dat de Fed eind deze maand de beleidsrente opnieuw met 25 bpn verlaagt.