Het Instituut voor de Nationale Rekeningen bevestigde haar eerdere raming voor de Belgische reële bbp-groei in het tweede kwartaal (-12,1% kwartaal-op-kwartaal). De correctie kwam ruwweg overeen met die in de eurozone (-11,8%), zoals ook in het eerste kwartaal van het jaar al het geval was. In vergelijking met de buurlanden presteerde België opnieuw slechter dan Duitsland (-9,7%) en Nederland (-8,5%), maar beter dan Frankrijk (-13,8%). De uitsplitsing naar bbp-componenten toont een duidelijke impact van covid-19 op de binnenlandse vraag (exclusief voorraden), die in het tweede kwartaal fors is gedaald (-13,0%). De huishoudens schroefden hun consumptie en investeringen in woongebouwen met respectievelijk 12,7% en 15,7% terug. De bedrijfsinvesteringen krompen zelfs met 19,9%. De overheidssector verlaagde zijn consumptie en investeringen met respectievelijk 8,3% en 11,7%. Omgekeerd droegen de voorraadwijziging door ondernemingen en de netto-uitvoer, net als in het eerste kwartaal, licht positief bij tot de bbp-groei (respectievelijk +0,2 en +0,4 procentpunt).

De laatste enquête van de Economic Risk Management Group (ERMG) toont dat de impact van de coronacrisis op de omzet van Belgische bedrijven slechts langzaam verdwijnt. Midden augustus lag hun omzet nog altijd 13% onder het normale niveau. Ook aanvullende indicatoren, zoals het elektriciteitsverbruik, illustreren dat het herstel eerder traag verloopt. Volgens de indicator van het consumentenvertrouwen bereikte de vrees voor werkloosheid in augustus een historisch hoog niveau. Hierdoor zal het voorzorgssparen allicht nog een zekere tijd op de consumptiegroei blijven wegen (zie figuur BE1). Het effectieve banenverlies is in België voorlopig relatief beperkt gebleven, dankzij krachtige overheidsmaatregelen ter ondersteuning van de economie. In het tweede kwartaal lag de totale binnenlandse werkgelegenheid slechts 0,3% lager dan een jaar eerder, vergeleken met 3,0% in de hele eurozone. Wij verwachten dat de arbeidsmarkt ook in België de komende kwartalen sterker zal verslechteren. Concreet gaan wij uit van een netto-verlies van zo’n 130.000 banen in 2020-2021.

Industrieel herstel hinkt achterop

Langs de kant van de bedrijven zijn er aanwijzingen dat het Belgische industriële herstel achterblijft bij het Duitse. Dat blijkt bijvoorbeeld uit cijfers over de bestellingen en de bezettingsgraad in de verwerkende nijverheid, die zich in België langzamer herstellen dan in Duitsland (zie figuur BE2). 

Eenzelfde verhaal geldt voor de uitvoer. De beoordeling van de exportorders lag in augustus nog ruim onder het niveau van vóór de crisis. Dat was ook zo voor het aantal Belgische vrachtwagens op de Duitse wegen (zie de Truck Toll Mileage Index in figuur BE3). In een context van aanhoudende covid-19-gerelateerde onzekerheid zullen bedrijven voorzichtig blijven inzake hun investeringsplannen. Dat wordt bevestigd door de laatste ERMG-enquête, die aangeeft dat de bedrijfsinvesteringen in augustus nog altijd een derde lager lagen dan normaal door de covid-19-crisis.

Het vrij trage herstel doet ons geloven dat het Belgische bbp in het derde kwartaal maar met 3,0% (kwartaal-op-kwartaal) zal groeien, na de daling met 3,5% respectievelijk 12,1% in het eerste en tweede kwartaal. Dat is minder dan de voorspelling die de Nationale Bank van België (NBB) onlangs publiceerde (+8,0%). Zonder een nieuwe sterke opleving van het virus zien we de kwartaalgroei in het laatste kwartaal sterker opveren tot naar verwachting 7,0%. Uiteraard is de onzekerheid rond deze kwartaalvoorspellingen veel groter dan gewoonlijk, gezien de grote onzekerheid over het verdere verloop van het aantal covid-19-besmettingen. Het weergegeven kwartaalgroeipad van het bbp impliceert dat we vasthouden aan onze voorspelling dat de Belgische economie in het volledige jaar 2020 met 9,0% zal krimpen, om vervolgens in 2021 met 5,1% te groeien.

De inflatie gebaseerd op de geharmoniseerde consumptieprijsindex (HICP) steeg in juli vrij fors tot 1,7% van 0,2% in juni, gevolgd door een nog grotere daling in augustus (-0,9%). De sterke volatiliteit van de HICP-inflatie was het gevolg van het uitstel van de zomersolden van 1 juli naar 1 augustus. De modesector wilde de koopjesperiode graag uitstellen, uit vrees dat de lente- en zomervoorraden onmiddellijk tegen sterk verminderde prijzen zouden moeten worden aangeboden, na al een groot omzetverlies tijdens de lockdown-periode. In de nationale CPI worden de solden volgens een andere methode verwerkt. Daarom was de CPI-inflatie in juli-augustus stabieler op respectievelijk 0,7% en 0,8%. Wij gaan ervan uit dat de onderliggende opwaartse trend in de inflatie van de voorgaande maanden zich zal voortzetten. Hierdoor zal de gemiddelde inflatie voor 2020 en 2021 uitkomen op naar verwachting 0,7% respectievelijk 1,7%.