Neerwaartse risico’s voor Centraal- en Oost-Europese industrie

De reële bbp-groei in Centraal- en Oost-Europa (COE) loopt sinds begin 2024 sterk uiteen tussen de landen in de regio. De groeicijfers voor het derde kwartaal vergrootten die kloof. Zij situeerden zich tussen een krimp van -0,7% in Hongarije en een behoorlijke groei van 0,6% in Bulgarije (kwartaal-op-kwartaal), waarbij Tsjechië en Slowakije een veeleer bescheiden groei lieten optekenen (zie figuur COE1). Voor het laatste kwartaal van 2024 wijzen onze geactualiseerde nowcast-prognoses op een stagnatie van de economische activiteit in Hongarije en een grotendeels ongewijzigde groeidynamiek in de andere COE-economieën.

Wanneer we inzoomen op de industriële productie, die een relatief groot aandeel heeft in het totale bbp van de regionale economieën, is het beeld minder positief. In vergelijking met het niveau in 2019 bleef de industriële productie in Tsjechië, Slowakije en Hongarije nagenoeg ongewijzigd, zonder duidelijke signalen van een nakende ommekeer (zie figuur COE2). 

Dat ligt in lijn met de cijfers inzake sentiment in de industrie. In Tsjechië bevindt de PMI-index voor de verwerkende nijverheid zich al bijna tweeënhalf jaar onder de drempel van 50 punten. Volgens de geharmoniseerde conjunctuurenquête van de EC blijft het vertrouwen van industriële ondernemingen verslechteren vanop een historisch gezien laag niveau (zie figuur COE3). 

Vooral zorgwekkend is de beoordeling van de orderposities, een belangrijke toekomstgerichte indicator. De vooruitzichten voor Hongarije, in het bijzonder, zien er somber uit en zijn erg vergelijkbaar met de situatie in Duitsland (zie figuur COE4). 

De industriële productie in de COE-regio wordt afgeremd door de zwakke buitenlandse vraag, wat grotendeels verband houdt met de achterblijvende prestaties van de Duitse industriële sector. De Duitse industriële productie daalt al zeven jaar gestaag en ligt nu 18% onder de piek van 2017. Een combinatie van cyclische en structurele hinderpalen zal de productie waarschijnlijk ook in de komende kwartalen nog blijven temperen. In ons basisscenario gaan we uit van een geleidelijke verbetering vanaf de tweede helft van 2025 en verder in 2026. Tegen dan zal de verwachte versoepeling van het Duitse begrotingsbeleid samen met de hervormingen van de nieuwe regering aan de aanbodzijde de algemene economische activiteit waarschijnlijk stimuleren.

Tegelijk is er een aanzienlijk risico van hogere Amerikaanse invoertarieven begin 2025. Hoewel de directe handelsblootstelling van de COE-economieën aan de VS relatief laag is, is er wel een behoorlijke indirecte blootstelling via de toeleveringsketens van Duitsland en via het vertrouwenskanaal (zie figuur COE5). De impact van het handelsbeleid van Trump blijft evenwel erg onzeker omdat details over de reikwijdte en timing ervan voorlopig ontbreken. Algemeen beschouwd behoren de COE-economieën tot de meest blootgestelde economieën aan toenemende bedreigingen voor de wereldhandel, zoals meer protectionisme, gezien hun hoge mate van openheid (uitvoer in verhouding tot het bbp).

Over het algemeen gaan onze bbp-vooruitzichten voor de COE-economieën nog uit van relatief solide groeipercentages voor 2025. De vooruitzichten worden niettemin gedomineerd door grote onzekerheid en neerwaartse risico's. Dat is meer bepaald het geval voor de industriële sector, die onder aanzienlijke druk blijft staan door een ongunstig extern klimaat.