Over naar Brasilia

Het is weer tijd voor ons favoriete zijspoor: de Braziliaanse centrale bank (BCB). Noteer alvast: binnen een paar jaar wordt haar huidige monetaire cyclus verplicht leermateriaal in alle cursussen economie.
Eerste les: vermijd ten allen tijde de tweede ronde. We kunnen het niet genoeg herhalen. In de huidige context (inflatie vertraagt, maar blijft boven de inflatiedoelstelling) is de grootst mogelijke beleidsfout de beleidsrente te snel en te veel te willen verlagen. Het monetaire beleid dreigt het smeulende inflatievuur dan opnieuw mee aan te wakkeren. De economische bijwerkingen van het antidotum, een terugkeer naar een (nog) restrictiever monetair beleid, zijn veel zwaarder dan handelen vanuit een voorzichtigheidsprincipe. In een opwaartse rente- en inflatiecyclus geldt het motto “liever eentje te veel”. In de andere richting wordt dat “liever eentje te weinig”.
Tweede les: niet langer onafhankelijk, maar afhankelijk. Zolang inflatie trager dan target steeg, hadden centrale banken de handen vrij. Het inflatiedoel heiligde de groeibevorderende middelen. Het uiterst stimulerend monetaire beleid zorgde tegelijk voor een verdoken (0% rente) stimulerend fiscaal beleid. Het expansieve begrotingskoers is een constante. In het hogere inflatiekader heeft dat pro-inflatoir beleid wel een impact op de monetaire koers. Ceteris paribus hebben centrale bankiers – de eerste les indachtig – er alle belang bij om tegengewicht te bieden via een restrictiever monetair beleid.
Derde les: geloofwaardigheid is en blijft het hoogste goed. In het kader van het bewaken van de inflatiedoelstelling betekent dat niet te beroerd zijn om het roer tijdig en volledig om te slaan.
Casestudy: de BCB dus. Tussen de Fed- en ECB-vergadering door trok de centrale bank de beleidsrente deze week opnieuw met 100 bpn op, van 12.25% tot 13.25%. Het is slechts een kwestie van tijd vooraleer de vorige beleidspiek (13.75%, augustus 2022 – juli 2023) sneuvelt. Voor maart schuift de nieuwe voorzitter Galipolo nog eens 100 bpn naar voren. Conditionele inflatievoorspellingen tonen dat Braziliaanse inflatie op het einde van de beleidshorizon (anderhalf jaar) nog steeds ruim boven de 3%-doelstelling noteert. Conditionaliteit van die voorspelling: een 15%-beleidsrente tot jaareinde. In de tweede ronde van het inflatiegevecht wordt de BCB gedwongen om hogere beleidsrentes in te zetten om +-5% inflatie te bekampen dan twee jaar geleden toen Braziliaanse inflatie rond 12% piekte. Pluim op de hoed van de BCB om het geweer na 325 basispunten aan cumulatieve renteverlagingen tussen augustus 2023 en mei 2024 na een pauze van amper vier maanden al van schouder te veranderen. Een sterker dan verwachte economische groei, koppige (diensten)inflatie, oplopende inflatieverwachtingen bij consumenten en bedrijven, de wijzigende internationale context (reactiefunctie Fed), een te expansief begrotingsbeleid en een verzwakkende munt luidden de ommekeer in. De rest is gewaarschuwd.
Mathias Van der Jeugt, KBC Marktenzaal