ECB steekt opnieuw een tandje bij
Euro stijgt ondanks forse versoepeling van het beleid
Gezien de grote stappen die in het (recente) verleden reeds genomen werden, wordt het voor centrale banken steeds moelijker om het beleid nog op een dusdanige manier te versoepelen die indruk maakt op de markten. De markt verwacht eigenlijk dat de CB’s een soort LT garantie geven dat de monetaire condities in de voorzienbare toekomst extreem soepel zullen blijven. Dat is ook wat de ECB vandaag gedaan heeft. De noodzaak van de garantie vindt haar verantwoording in een forse neerwaartse bijstelling van het economische basisscenario van de ECB. De ECB verwacht dat de economie dit jaar krimpt met 8.7%, waarna een herstel volgt van 5.2% in 2021 en 3.3% in 2002. De inflatie valt dit jaar terug tot 0.3% voor het hele jaar en trekt geleidelijk terug aan tot 1.3% in 2022, wat nog steeds duidelijk beneden de 2% doelstelling blijft. De diepte van de crisis maakt het dus noodzakelijk om liquiditeitscreatie verder op te drijven en de ECB maakt duidelijk dat dit proces pas zal worden afgebouwd wanneer ze de crisis als echt voorbij beschouwd. Het mag iets meer zijn en het mag wat te lang duren, eerder dan de groei te weinig te steunen of de inflatie te traag terug te brengen naar de beleidsdoelstelling.
De concrete maatregelen van vandaag. De beleidsrentes worden niet veranderd. De depositorente waaraan de banken overschotten aan het einde van de dag bij de ECB plaatsen blijft op -0.5% en de repo-ontleningsrente op 0%, al kunnen de banken zich via verschillende andere mechanismen/faciliteiten de facto goedkoper financieren om de kredietverlening te vergemakkelijken. In de praktijk is de beleidsrente min of meer uitgespeeld as beleidsinstrument van de ECB.
De aankoopprogramma’s van activa (voornamelijk overheidsobligaties) zijn het belangrijkste instrument in de crisistoolkit va geworden. De ECB breidt het PEPP (Pandemic Emergency Purchase Programme) met €600 mld uit. Het programma startte in maart met een vooropgestelde enveloppe van €750 mld. Daarvan was eind mei nog maar €235 mld gebruikt, maar de ECB wil duidelijk maken dat haar beleid uiterst accomoderend zal blijven tot de crisis echt achter de rug is. PEPP zal minstens in voege blijven tot juni volgend jaar. Zelfs als de netto aankopen van activa onder het programma stoppen zal de ECB de obligaties op vervaldag minstens blijven vervangen tot eind 2022. De ECB herhaalt ook dat ze soepel zal blijven omgaan met de samenstelling/verdeling van de aankopen om het beleid effectief te houden over heel de monetaire unie. Naast de aankopen onder het PEPP blijven ook de aankopen onder het gewone ‘APP’ voortgaan a rato van € 20 mld per maand en wordt de ‘speciale enveloppe’ van 120 mld die in maart werd goedgekeurd bijkomend besteed tot het einde van het jaar. Hoe dan ook zullen de APP-aankopen doorgaan tot kort voor het moment dat de ECB de rente verhoogt. Ook na een eventuele renteverhoging zal de ECB vervallen obligaties nog een hele tijd blijven vervangen om het aantal obligaties in portefeuille (en dus de beschikbare liquiditeit) op peil te houden.
Zoals eerder aangegeven, is het stilaan moeilijk voor de centrale banken om de markt nog ‘positief’ te verrassen. De verhoging van het PEPP was zeker meer dan de bedragen die in de markt circuleerden. Toch bleef de marktreactie eens te meer beperkt. De beurzen veerden even op door de uitbreiding van de ECB-garantie, maar konden de winst niet vasthouden. De Duitse lange rentes bewegen nauwelijks en gaan zelfs marginaal hoger. De intra-EMU spreads tegenover Duitsland dalen wel opnieuw aanzienlijk. De 10-j spread van Italië daalt 15 bp. Griekse kredietpremie vermindert met 12 bp, door de belofte van de ECB om de aankopen soepel te plaatsen. Lees: als er druk komt op de periferie kopen we daar meer. Na een beperkte correctie eerder op de dag veerde de euro op na de aankondiging van de ECB-beslissing op. Een versoepeling is in principe negatief voor de munt, maar de markt reageerde recent meestal positief op initiatieven die de groei ondersteunen. Ook de ‘inperking’ van de financiële risico’s in de periferie wordt gezien als positief voor de euro. EUR/USD krijgt stilaan de weerstand van 1.1292 in het vizier.