Duits Gerechtshof stelt ECB voor ultimatum
Europese activa belanden onder verkoopdruk
Het Duitse grondwettelijk hof sprak zich vandaag uit over het obligatie-aankoopprogramma van de ECB. Die beslissing was normaliter gepland voor maart maar werd door de coronacrisis even in de ijskast geplaatst. Het oordeel van het hof heeft voor alle duidelijkheid enkel betrekking over het PSPP – het opkoopprogramma van overheidsobligaties dat de ECB in 2015 (!) lanceerde. Het pas opgerichte PEPP valt buiten beschouwing.
Het hof besluit dat PSPP op zich geen monetaire financiering – het (quasi) rechtstreeks opkopen van overheidsobligaties – is. Dat is immers verboden. Het maakt zich wél zorgen omtrent de eventuele disproportionaliteit en stelt zich vragen rond het ‘tijdelijk’ karakter van het programma. De teller van alle monetaire aankopen (APP in het jargon) stond vorige maand op 2 700 miljard euro, waarvan bijna 2 200 miljard onder het PSPP. Het hof vindt tevens dat het Duitse parlement te weinig te zeggen/gezegd heeft over de ECB-aankopen. Duitsland stelt de ECB nu voor een ultimatum: het krijgt drie maanden de tijd om de omvang ervan te verantwoorden en/of het programma bij te stellen zodat het de Duitse grondwettelijke toets toch doorstaat. De uitvoering van het Europees monetair beleid, in casu het opkopen van overheidsobligaties onder PSPP, gebeurt door de nationale centrale banken. De Bundesbank zal die taak opschorten indien de ECB na drie maand geen afdoend antwoord brengt.
In de praktijk verandert er dus (voorlopig althans) weinig. Maar de niet mis te verstane waarschuwing van het Duitse hof kwam toch duidelijk over. De markt schoot in een lichte kramp na het oordeel. Europese beurzen halveerden de winsten. De kredietrisicopremie op Italiaanse overheidsobligaties – waarschijnlijk de grootste belanghebbende in de ECB-aankopen – stijgt. De euro zakt door het ijs. EUR/USD herwon nog maar eind vorige week de 1.09-kaap maar geeft die op dit moment alweer prijs (1.083).