Eindelijk Europese plan van (fiscale) aanpak?
Europa wil Europees noodfonds ESM aanspreken
De EU-commissaris verantwoordelijk voor economische zaken, Paolo Gentiloni, bevestigt dat de EU-lidstaten een gezamenlijk fiscaal antwoorden voorbereiden op de coronacrisis. Tot op heden bleven de fiscale maatregelen een nationaal gegeven, net als het opbod aan acties om de verspreiding van het virus tegen te gaan. Een Europese plan van aanpak bleef/blijft uit. Gentiloni zegt in de Britse zakenkrant Financial Times dat daar verandering in kan komen.
In concreto wil Europa het “European Stability Mechanism” in stelling brengen. Het €500 miljardsterke vehikel (€80 miljard volstort & €420 miljard kredietgaranties) werd na de Europese schuldencrisis in het level geroepen, maar kan nu mits enkele aanpassingen helpen om de gevolgen van de gezondheidscrisis in te dijken. Origineel kunnen Europese lidstaten in (schuld)problemen (zoals Griekenland een decennium geleden) beroep doen aan noodleningen gefinancierd vanuit het ESM. Daartegenover staat dat het land onder Europese begrotingscuratele wordt geplaatst. In bepaalde omstandigheden springt ook de Europese Centrale Bank bij. Via haar tot nu toe ongebruikte “OMT”-programma stelt ze zich bereid om ongelimiteerd overheidsobligaties te komen van landen met een ESM-kredietlijn. Een eerste piste die de Europese topambtenaren bewandelen is het simultaan toekennen van kredietlijnen aan de zwaarst getroffen Europese landen. De gelijktijdige toekenning voorkomt een stigmatiserend effect. Een tweede piste omvat het toekennen van beperktere noodfaciliteiten die uitsluitend dienen voor uitzonderlijke uitgaven in de gezondheidssector. Ten slotte bestudeert de EU de mogelijkheid tot de uitgifte van corona-obligaties ter financiering van al die steun. Het ESM zou dan obligaties uitgeven met een specifiek doel, naar analogie met bijvoorbeeld oorlogsobligaties. Ze worden uitgegeven op Europees niveau en de Europese centrale bank kan met haar obligatie-aankoopprogramma’s in de bres springen. Het monetaire beleid sponsort dan de fiscale stimulus.
Vooral over de voorwaarden voor financiële steun als over de Europese eensgezindheid om samen bijvoorbeeld obligaties uit te geven bestaan nog veel vraagtekens. Volgens Gentiloni kan de Eurogroep-vergadering (ministers van Financiën) van morgen de plooien glad streken voor een akkoord op de Europese top van donderdag. Wordt vervolgd…