Regerende Duitse coalitie geschud door verkiezingen
Nieuw verkozen SPD-leden gooien roet in Merkel’s coalitie
Er breken spannende tijden aan voor de Duitse regeringscoalitie. Na een tumultueus jaar waarin de SPD en de CDU beiden te maken hadden met een machtsstrijd en de Duitse economie flirtte met een recessie, hadden de Duitsers wellicht gehoopt op een rustige periode maar niets is minder waar. Zaterdag hebben de sociaaldemocraten een gewaagde stap gezet en de Duitse politieke kaarten door mekaar geschud. De SPD-leden hebben een duo, die de ‘Grote coalitie’ (CDU, CSU en SPD) niet steunt, verkozen tot nieuwe partijleiders en gooien daarmee het roer om naar links.
Met 53% van de stemmen won het (relatief onbekende) duo Norbert Walter-Borjans (oud-minister van Financiën van Noordrijn-Westfalen) en Saskia Esken (lid van de linkervleugel van de Bondsdagfractie) de strijd om het leiderschap. Verkiezingszwaargewichten Olaf Scholz en Klara Geywitz, die de steun genoten van het partijestablishment, konden rekenen op 45% van de stemmen. De nieuw verkozen tandem introduceert een linkse wind binnen de sociaaldemocratische partij die zich bovendien heel sceptisch toont over de coalitie met de bondskanselier Angela Merkel. Voor Merkel is de verkiezingsuitslag dan ook een hevige klap. De bondskanselier die reeds 14 jaar op post staat en tot het einde van de legislatuur in 2021 wil regeren, wordt uitgedaagd door een kritisch duo dat een meer linkse lijn wil aanhouden en delen van het coalitieakkoord opnieuw wil onderhandelen. Verder betoogde het tweetal een minimumloon van 12 euro in te voeren en het begrotingsevenwicht (de bekende Schwarze Null) voor de overheid te laten vallen – terwijl Olaf Scholz dat als minister van financiën juist nastreeft. Scholz is tevens vicekanselier en geldt als een van de architecten van de regering-Merkel. Zijn toekomst is nu onzeker. Volgend weekend worden de nieuwe voorzitters tijdens een partijcongres beëdigd. Dan zal blijken of Scholz nog door wil gaan als minister en vicekanselier.
De linksere koers van de sociaaldemocraten laat zijn sporen na op de markten. Vooral de teugels op de strakke “Schwarze Null” doctrine lijken nu minder strak gespannen. Walter-Borjans en Esken zien er immers geen gaten in om – zeker in tijden van negatieve rente – nieuwe schulden aan te gaan. De nieuwe wind binnen de SPD impliceert (op termijn) een grotere kans op Duitse fiscale uitgaven. De Duiste 10-jaarsrente stuwt 7 bpn hoger. EUR/USD profiteert voorlopig amper van die rentestijging. Het koppel noteert quasi stabiel in de lage 1.10. De hamvraag is of de nieuwe fiscale wind al dan niet door Berlijn zal waaien…