Nieuw Schots referendum in de maak
Kortetermijn politiek risico is van de baan: pond herademt
De Scottish National Party van Schots premier Sturgeon won met sprekend gemak de regionale verkiezingen. Niemand die daar van opschrikt. De hamvraag luidde of de SNP kon zetelen met een absolute meerderheid. Het antwoord is: net niet. De SNP behaalt 64 zitjes in het 129-koppige parlement. Eén meer dan bij de vorige verkiezing, maar één tekort om het alleenrecht op te eisen. De andere pro-onafhankelijkheidspartij, de groenen, bemachtigen 8 zetels wat het afscheidingsblok in globo 3 zetels sterker maakt. De conservatieven blijven steken op 31 parlementsleden. De verkiezingsuitslag sterkt Sturgeon’s ambitie om een nieuw onafhankelijkheidsreferendum uit te roepen. Bij de vorige poging in 2014 stemde nog 55.3% tegen. Ondertussen hoopt de SNP dat de balans bij de Schotse bevolking naar de andere kant is getild, mede dankzij de brexit (Schotland stemde pro-EU).
Onmiddellijk na de verkiezingsuitslag bevestigde Sturgeon dat ze in de eerste helft van haar ambtstermijn een nieuw referendum zal uitschrijven. Ze mikt wel ten vroegste op het voorjaar van 2022 omdat de Covid-pandemie eerst volledig onder controle moet zijn. Een mogelijke machtsstrijd met Johnson en Londen dienen zich aan. Sturgeon wil een rechtsgeldig referendum en Johnson beweert dat Westminster de goedkeuring moet geven. Voorlopig wagen de Britse conservatieven zich nog niet aan boude uitspraken. In principe wordt het moeilijk om het – gegeven de Schotse regionale meerderheid –referendum op democratische manier tegen te houden. De Britse regering zal waarschijnlijk niet meer kunnen dan via vertragingsmechanismes het referendum op de lange baan te duwen. Hoe dan ook dreigt het VK verder te versplinteren. Er blijft nog maar weinig over van ex-premier May’s claim dat het Verenigd Koninkrijk onverdeelbaar is. De grens die er door het handelsakkoord kwam tussen Noord-Ierland en het Britse vasteland was de eerste scheur. De tweede kan nog dieper gaan.
Op de markt reageert het Britse pond opgelucht. EUR/GBP 0.87 blijft nog maar eens overeind. Op korte termijn is het politieke risico van de baan. De SNP heeft geen absolute meerderheid en Sturgeon wacht geduldig haar beurt af. De Bank of England predikte vorige week ook voorzichtigheid wat betreft beleidsnormalisatie. In dit kader kan EUR/GBP gerust nog een tijdje ronddobberen in zijwaartse band sinds begin maart, tussen grosso modo 0.84 en 0.87.