ECB overweegt verlenging van versoepelde onderpandregels
Opluchting voor Griekse overheidsobligaties
Financiële instellingen kunnen in ruil voor onderpand bepaalde financiering bij de ECB krijgen. Heel dikwijls gaat het om overheidsobligaties. Dat onderpand moet aan bepaalde kwaliteitsvereisten voldoen, waaronder een minimumkredietscore. Griekse overheidsobligaties dragen sinds de Europese schuldencrisis van 2010 het label van “rommel” en vallen m.a.w. uit de boot. Kort na de uitbraak van de pandemie paste de ECB daar een mouw aan en versoepelde ze de regels zodat ook Griekse overheidsobligaties als onderpand konden dienen. Dat was belangrijk om een exodus te vermijden. Dit zou een fikse renteopstoot betekenen die de nare herinneringen van het vorige decennium ophaalt. Om diezelfde reden kocht de ECB onder het PEPP-crisisprogramma en in tegenstelling tot het reguliere aankoopprogramma APP, eveneens Griekse obligaties.
Dat tijdelijk uitzonderingsregime eindigt normaliter in juni 2022. Het past in het grotere geheel van een ECB die het monetair beleid wil normaliseren nu het ergste van de pandemie voorbij is. Zo komt ook PEPP in maart tot een eind, zullen ze naar alle waarschijnlijkheid de aankopen onder APP versneld afbouwen en volgt er later dit jaar voor het eerst in 10 jaar een renteverhoging. Dat is minder goed nieuws voor de perifere overheden die vaak een enorme schuldenberg meeslepen. Zij verliezen een grote koper, ook al zal de ECB nog lang vervallen obligaties vervangen doo nieuwe. Voor Griekenland is dit met het einde van het gunstregime een dubbele klap. De kredietrisicopremie – het renteverschil met veilige haven Duitsland – liep sinds het dieptepunt van midden vorig jaar al op met 140 bpn. Meer dan 50 bpn daarvan gebeurde op amper twee weken, nadat de ECB-voorzitster Lagarde de beleidsbocht verbaal inzette.
De ECB liet al weten dat ze heel flexibel zal omspringen met de tot in 2024 durende herinvesteringspolitiek onder PEPP. Lees: ze kan en zal schuiven met de aankopen in de richting van landen zoals Griekenland als dat nodig is. Sommigen, waaronder de Griekse ECB-gouverneur, leidden daaruit af dat ook de versoepelde onderpandregels tot dan gelden maar dat werd nooit formeel bevestigd. Nu duiken steeds meer signalen in die richting op. Er wordt aan gewerkt, klinkt het in de wandelgangen. Dit kan de opwaartse druk van het landenspecifieke risico temperen. Maar in een breder perspectief zijn oplopende rentes en kredietrisicopremies eigenlijk onvermijdelijk in een monetaire normalisatiecyclus.