Zweedse kroon terug naar af

De Zweedse kroon handelde op Allerheiligen aan het sterkste niveau ten opzichte van de euro sinds 2018 (EUR/SEK 9.85). Sindsdien katapulteerde het muntenpaar ondanks een zwakke euro tot 10.20. Op zoek naar verklaringen speelt het kwakkel risicosentiment sinds midden-november zeker een rol. De algemene stijging van de dollarrentes speelt ook niet in de kaart van minder liquide munten. Tot slot spelen de Zweedse politieke crisis en de softe houding van de Riksbank hun rol. Die laatste twee factoren stonden vandaag en eerder deze week in de kijker.

Gisterenochtend kreeg Zweden voor het eerst in haar geschiedenis een vrouwelijke premier. De Sociaaldemocratische Andersson nam de fakkel over van partijgenoot, en premier sinds 2014, Lofven die deze zomer zijn afscheid aankondigde. Andersson haalde het maar nipt in de vertrouwensstemming in het Zweedse parlement. De centrumlinkse Sociaaldemocratische minderheidsregering gooide het last-minute op een akkoordje met ultralinks. In ruil voor hogere pensioenen zouden die zich onthouden. In Zweden is het voldoende als minder dan de helft tegen stemt om aanvaard te worden als premier. Uiteindelijk stemden in het 349-koppige parlement 117 parlementsleden voor en 174 tegen. Op een diefje noemen ze dat.

De eerste vrouwelijke premier zong het welgeteld zeven uur uit. Het begrotingsvoorstel waarvan Andersson zelf architecte was in haar vorige rol als minister van Financiën, moest in een parlementaire stemming de duimen leggen tegen een oppositievoorstel van de hand van (traditioneel) centrumrechts en de nationalistische, conservatieve, Swedish Democrats. Die laatsten verstoorden tijdens de vorige verkiezingen in 2018 het jarenlange evenwicht tussen centrumlinks en centrumrechts door als derde grootste partij 62 zetels binnen te rijven. Sindsdien zijn ze niet meer weg te denken uit het politieke landschap en werken ze ook samen de andere rechtse oppositiepartijen. Na de aanvaarding van het begrotingsvoorstel van de oppositie verlieten de groenen de minderheidsregering omdat verschillende milieuvriendelijke maatregelen overboord vielen. Daarnaast hekelen ze het feit dat het cordon rond de extreemrechtse Swedish Democrats sneuvelde. De Zweedse grondwet schrijft voor dat de premier haar ontslag moet indienen als een coalitiepartner opstapt. En zo nam de eerste vrouwelijke Zweedse premier dus ontslag op dezelfde dag van haar intrede. Andersson kan nu een nieuwe vertrouwensmotie vragen in haar minderheidsregering. Als ze het opnieuw haalt, moet ze wel tot de verkiezingen van volgend jaar verder met de begrotingsplannen van de oppositie. Nieuwe, vervroegde verkiezingen spelen op basis van de peilingen in het voordeel van het (centrum-)rechtse blok. Vandaag ontvouwt de spreker in het parlement de plannen van de regering.

De Zweedse Riksbank hield de beleidsrente zoals verwacht ongewijzigd op 0%. Ze zal ook in het eerste kwartaal van volgend jaar overheidsobligaties aankopen. De balans afbouwen door middelen van obligaties op vervaldag niet langer volledig te herinvesteren, is iets voor na 2022. Voor het eerst stapt de Riksbank af van de richtlijn dat de beleidsrente gedurende de beleidshorizon ongewijzigd zal blijven. Op basis van de huidige prognoses stelt ze een eerste renteverhoging voorop eind 2024. Die lange forward start datum bevestigt het beeld van de Riksbank die niet gehaast is om over te gaan tot beleidsnormalisatie en maar al te graag freerider speelt in het zog van de ECB. Dat kan zolang de binnenlandse condities het toestaan. Nieuwe inflatievooruitzichten blijven min of meer in lijn met drie maanden geleden: 2.2% voor 2022, 1.8% voor 2023 en 2.1% voor 2024. Hetzelfde geldt voor de groeiprognoses: respectievelijk 3.8%, 2% en 1.5% voor de periode 2022-2024. De beleidsverklaring bevestigt dat de Riksbank op inflatievlak nog steeds de kaart trekt van de tijdelijke opstoot (3.1% j/j momenteel) terwijl verstoorde internationale productiekettingen alsmaar meer voor neerwaartse groeirisico’s zorgen.