“Re-arm Europe”

We hadden er voor gewaarschuwd: deze week laat geen moment van verslappende aandacht toe. Gisteren mengden zich al meteen drie van de vijf verhaallijnen. Het zorgde eventjes voor een ongewone divergentie tussen de Amerikaanse en Europese markten.

In de Verenigde Staten zagen we een nieuwe opstoot van groeipaniek. De aanleiding kwam van Amerikaanse cijfers, de eerste van meerdere deze week. Het ISM-bedrijfsvertrouwen in de maakindustrie wijst amper nog op groei (50.3) en de orderboekjes krimpen net zoals het personeelsbestand. De prijsreeks trok dan weer naar het hoogste peil sinds juni 2022. Die toxische cocktail genaamd stagflatie komt op het conto van president Trump en zijn handelsbeleid. “Tarieven” en “onzekerheid” zijn zowat het meest aangehaalde thema’s, meestal in dezelfde zin. De Amerikaanse president ging wat dat betreft gisteren opnieuw met de twee voeten vooruit. Canada en Mexico betalen voortaan een heffing van 25%, China 20%. De markt schoot in een kramp. Beurzen kregen een tik. De S&P500 nadert de eerste steunniveaus in de buurt van 5800, technologiebeurs Nasdaq bevestigde de technische breuk van vorige week met een nieuw jaardieptepunt. Amerikaanse rentes gaven tot 6 basispunten op en de dollar stond onder druk.

In Europese kringen trad die andere verhaallijn naar de voorgrond: defensie. Na het tenenkrullend schouwspel tussen Trump en Zelenski vorige vrijdag, volgde vanmorgen een nieuwe reality check vanuit de VS. Het schort de militaire hulp aan Oekraïne op. Voor zover dat nog niet het geval was, is de boodschap glashelder: Europa moet haar eigen boontjes doppen. Speculatie in de aanloop naar de EU-top aanstaande donderdag laaide gisteren hoog op. Het lanceerde vooral het lange eind van de rentecurve, de euro én de beurzen. Een korfje defensie-gerelateerde aandelen trok zonder omkijken naar nieuwe records. Door het snelle Canadese, Chinese en straks ook Mexicaanse antwoord op de VS stelt de markt vanmorgen het vizier al opnieuw bij tot het snel escalerende handelsconflict, met alle toeters en bellen van risicoaversie. Daarbij ging de persconferentie van Von der Leyen onterecht wat verloren.

De voorzitster van de Europese Commissie lichtte een tipje van de defensiesluier. In marktkringen circuleerde een prijskaartje tussen €500 en €1000 miljard voor de komende jaren. In het “Re-arm Europe” plan snijdt Von der Leyen de peer in twee: €800 miljard over de komende vier jaar. De Commissie is bereid om de strenge begrotingsregels tijdelijk op te schorten. Dat deed ze bv. ook na de pandemie en de energiecrisis. Op die manier kunnen de Europese lidstaten de uitgaven gevoelig optrekken zonder dat ze op het strafbankje belanden. Volgens de Duitse opent dit ruimte voor zo’n €650 miljard. Ze stelt ook een nieuwe faciliteit voor waarmee de EU voor €150 miljard aan leningen kan verstrekken. Ook de Europese schulduitgifte op grote schaal is ons sinds Covid niet onbekend. Von der Leyen brak voorts nog een lans voor het mobiliseren van privékapitaal, het herbestemmen van bestaande EU-middelen en/of het inschakelen van de Europese Investeringsbank. De oplossingen liggen op tafel. Het is donderdag aan de regeringsleiders om hun voorkeuren uit te spreken.