Einde in zicht voor president Erdogan?
Komend weekend is een belangrijk weekend voor de Turkse bevolking. Zij kiezen immers een nieuwe president en een nieuw parlement. De verkiezingsuitslag zal een grote impact hebben, niet alleen op het land zelf maar ook ver buiten de grenzen.
Nek-aan-nekrace
De verkiezingspeilingen geven aan dat de strijd voor de presidentszetel een nagelbijter wordt. Zowel zittend president Erdogan als zijn belangrijkste uitdager Kılıçdaroğlu (gesteund door een alliantie van 6 partijen) halen volgens die peilingen ongeveer 46% van de stemmen. Om reeds in een eerste ronde verkozen te worden moeten kandidaten minstens 50% van de stemmen binnenhalen. De kans is daarom groot dat er een tweede verkiezingsronde nodig zal zijn op zondag 28 mei. In de peilingen voor de parlementsverkiezingen scoort de AKP-partij van president Erdogan momenteel het best (ongeveer 35% van de stemmen), gevolgd door de CHP-partij van Kılıçdaroğlu (ongeveer 30% van de stemmen).
Inflatie, muntcrisis en hervormingen
Waarnemers gaan ervan uit dat er een recordopkomst zal zijn op zondag. Dit heeft voor een groot deel te maken met de torenhoge inflatie (zie figuur) en de valutacrisis die de koopkracht van de Turkse bevolking een stevige knauw gaven. Het onorthodoxe monetaire beleid waartoe de president opdracht gaf wakkerde beide aan. Opeenvolgende rentedalingen – ondanks torenhoge inflatie - hebben buitenlands (en binnenlands) kapitaal weggejaagd uit Turkije, waardoor de Turkse lira onder stevige neerwaartse druk kwam. Pogingen van de centrale bank om de munt te ondersteunen hebben geleid tot een steile daling van de FX reserves. Deze situatie is onhoudbaar op langere termijn. Hoe dan ook zal het monetair beleid aangepast moeten worden in de nieuwe regeerperiode maar verwacht wordt dat de normalisatie veel sneller en verder zal gaan als de oppositie wint.
Ook op institutioneel vlak zou een overwinning van de oppositie sterke gevolgen hebben. Zo wil ze het almachtige presidentschap ontmantelen en de onafhankelijkheid van de centrale bank en de rechterlijke macht herstellen. De oppositie wil bovendien ook de onafhankelijkheid van de pers vergroten, corruptie aanpakken en de vrijheid van meningsuiting herstellen.
De hele wereld kijkt mee
Het belang van de verkiezingen reikt veel verder dan de Turkse grenzen. Zo is Turkije een belangrijk (en vaak dissident) lid van de NAVO. Onder president Erdogan is de spanning tussen Turkije en de Westerse wereld toegenomen en zijn de gemoederen binnen de NAVO meermaals verhit geraakt. Onlangs nog eiste Turkije concessies van de NAVO in ruil voor steun aan het verenigd front van het Westen tegenover Rusland. Daarnaast speelt Turkije ook een belangrijke rol in het afremmen van de vluchtelingenstroom naar de EU, een rol die president Erodgan al meermaals gebruikte als pasmunt tijdens onderhandelingen met de EU. Indien Kılıçdaroğlu de presidentszetel binnenhaalt is een verbetering in de relaties tussen Turkije en het Westen waarschijnlijk.