Is er een nieuwe grondstoffensupercyclus op komst?

Economische Opinie

De recente stijging van de grondstoffenprijzen heeft geleid tot discussies over de komst van een nieuwe grondstoffensupercyclus - een lange periode waarin een breed scala aan grondstoffenprijzen aanzienlijk boven hun langetermijntrend uitstijgen. Er zijn inderdaad signalen die erop kunnen wijzen dat we aan het begin staan van een zogenaamde secular bull market voor grondstoffen, een lange periode waarin de opwaartse bewegingen in de grondstoffenprijzen sterker zijn dan de neerwaartse bewegingen. Deze veronderstelling wordt ondersteund door de massale budgettaire stimuleringsmaatregelen die gericht zijn op de groene transitie. Toch denken wij dat het te vroeg is om te spreken over een echter supercyclus, aangezien nog moet blijken hoe lang de sterke vraag als gevolg van de groene stimulering uiteindelijk zal aanhouden. Bovendien zullen niet alle grondstoffen in dezelfde mate profiteren en is het onwaarschijnlijk dat de prijzen voor fossiele brandstoffen een robuuste structurele groei op lange termijn zullen laten optekenen. We gaan er daarom van uit dat de inflatie in de geavanceerde economieën op middellange termijn goed verankerd en gematigd zal blijven.

De grondstoffenmarkt kende een sterke start in 2021, met aanzienlijke prijsstijgingen voor energie, metalen en landbouwgrondstoffen (zie figuur 1). De forse stijging van de grondstoffenprijzen kan toegeschreven worden aan ten minste drie belangrijke factoren. Ten eerste is er het wereldwijde economische herstel na de pandemie, dat grotendeels aangedreven wordt door China, de grootste consument van een breed scala aan grondstoffen. Tegelijkertijd voeden de vaccins het optimisme en dit heeft een bijzonder positief effect op de grondstoffenprijzen. Tot slot zijn veel financiële beleggers, met stijgende inflatieverwachtingen en zelfs enige bezorgdheid over op hol geslagen inflatie in het achterhoofd, in toenemende mate op zoek naar reële activa om zich in te dekken tegen inflatie.

Wat is een grondstoffensupercyclus?

De sterke stijging van de grondstoffenprijzen heeft geleid tot discussies over een nieuwe supercyclus - een langere periode waarin een breed scala aan grondstoffenprijzen aanzienlijk boven hun langetermijntrend uitstijgen. Supercycli verschillen op drie belangrijke punten van kortetermijnfluctuaties. Ten eerste weerspiegelen zij grote structurele veranderingen in de wereldeconomie. Ten tweede bestrijken zij gewoonlijk een veel langere periode (tot enkele tientallen jaren). Ten derde wordt een supercyclus steeds waargenomen bij een breed scala van grondstoffen, waaronder energie, metalen en zelfs landbouwgrondstoffen.

Grondstoffenprijzen worden bepaald door fundamentele vraag- en aanbodfactoren. Een onevenwicht hiertussen doet supercycli ontstaan. Doorgaans zijn supercycli vraaggedreven en ontstaan ze omdat producenten niet kunnen voldoen aan de aanhoudende sterke groei van de vraag, waardoor er een blijvende prijsstijging optreedt. Geen twee supercycli zijn hetzelfde en zowel de duur van de opleving als die van de neergang verschilt aanzienlijk van cyclus tot cyclus.

Sinds het begin van de vorige eeuw zijn er vier volledige supercycli van grondstoffen geweest (zie figuur 2). De eerste supercyclus viel samen met de industrialisering van de VS rond de eeuwwisseling van de 20e eeuw, terwijl de tweede het resultaat was van de naoorlogse wederopbouw in Europa en Japan. De derde supercyclus weerspiegelde vooral de energiepiek in de jaren zeventig. De opkomst van China als een belangrijke economische supermacht aan het eind van de jaren negentig, gaf vervolgens de aanzet tot de meest recente supercyclus, die duurde tot de wereldwijde financiële crisis. In deze laatste supercyclus gaf het snelle tempo van de industrialisering en verstedelijking in China (en sommige andere opkomende markten) een aanzienlijke stimulans aan de vraag op de grondstoffenmarkten. Als gevolg daarvan verdubbelden de reële prijzen van energie en metalen in de periode 2003-2008, terwijl de reële prijs van landbouwgrondstoffen met 50% is gestegen.

Zal Covid-19 een nieuwe grondstoffensupercyclus op gang brengen?

Volgens sommige analisten wordt de huidige opleving van de grondstoffenprijzen gedreven door dezelfde structurele krachten die geleid hebben tot de door China aangedreven hausse in het begin van de jaren 2000. Het robuuste herstel na de pandemie, dat geschraagd wordt door massale budgettaire stimuleringsmaatregelen in alle grote economieën, voedt het geloof dat er een nieuwe grondstoffensupercyclus aankomt. Een aanzienlijk deel van deze stimuleringsmaatregelen zal naar de groene transitie gaan. Bovendien zullen het ambitieuzere milieubeleid in de VS, het ‘Next Generation EU’-plan en de verbintenis van China om koolstofneutraliteit na te streven, het groene momentum verder versterken. Dit alles zal een flinke impuls geven aan de vraag naar grondstoffen die nodig zijn voor de bouw van infrastructuur voor hernieuwbare energie.

Hoewel er inderdaad tekenen zijn dat we aan het begin staan van een secular bull market voor grondstoffen, denken wij dat het voorbarig is om nu al te spreken van een nieuwe, volwaardige supercyclus. Gezien de vraaggedreven aard van supercycli, zouden we de komende jaren een sterke en duurzame groei van de vraag moeten zien. De energietransitie heeft het potentieel om de vraag naar grondstoffen structureel te doen toenemen, maar het valt nog af te wachten hoe sterk de impact op de vraag effectief zal zijn. Zelfs als de groene overgang voor een ongewoon sterke vraagstimulans zorgt, zullen immers niet alle grondstoffen daar in gelijke mate van profiteren. Terwijl sommige industriële metalen zoals koper, aluminium of kobalt zich opmaken voor een schitterend decennium, zullen fossiele brandstoffen waarschijnlijk niet kunnen genieten van de structurele groeigolf die volgt uit de groene transitie.

Belangrijke macro-economische gevolgen

Dit alles heeft een aantal belangrijke macro-economische gevolgen, met name voor de inflatievooruitzichten. Grondstoffenprijzen, en voornamelijk olieprijzen, behoren tot de belangrijkste motors achter de consumenteninflatie, aangezien de kosten van grondstoffen gewoonlijk aan de consument worden doorgerekend. Verwacht wordt dat de inflatoire druk in de belangrijkste geavanceerde economieën de komende maanden aanzienlijk zal toenemen, onder meer als gevolg van de hogere olieprijzen (zie de KBC Economische Vooruitzichten van april). We beschouwen deze opwaartse druk als tijdelijk van aard, ondanks de groeiende bezorgdheid over een aanzienlijk hogere inflatie in de komende jaren. Globaal genomen verwachten wij voor de middellange termijn een goed verankerde en gematigde inflatie in de geavanceerde economieën, op voorwaarde dat de grondstoffenprijzen de komende jaren redelijk stabiel zullen blijven.

Disclaimer:

Alle meningen in deze KBC Economische Opinies vertegenwoordigen de persoonlijke mening van de auteur(s). Noch de mate waarin de voorgestelde scenario’s, risico’s en prognoses de marktverwachtingen weerspiegelen, noch de mate waarin zij in de realiteit zullen tot uiting komen, kunnen worden gewaarborgd. De gegevens in deze publicatie zijn algemeen en louter informatief. Ze mogen niet worden beschouwd als beleggingsadvies. Duurzaamheid maakt deel uit van de algemene bedrijfsstrategie van KBC Groep NV (zie https://www.kbc.com/nl/duurzaam-ondernemen.html). We houden rekening met deze strategie bij de keuze van de onderwerpen voor onze publicaties, maar een grondige analyse van de economische en financiële ontwikkelingen vereist het bespreken van een bredere waaier aan onderwerpen. Deze publicatie valt niet onder de noemer ‘onderzoek op beleggingsgebied’ zoals bedoeld in de wet- en regelgeving over de markten voor financiële instrumenten. Elke overdracht, verspreiding of reproductie, ongeacht de vorm of de middelen, van de informatie is verboden zonder de uitdrukkelijke, voorafgaande en schriftelijke toestemming van KBC Groep NV. KBC kan niet aansprakelijk worden gesteld voor de juistheid of de volledigheid ervan.

Gerelateerde publicaties

VS winstgroei dikt jaarlijks 18,8% aan

VS winstgroei dikt jaarlijks 18,8% aan

CBO waarschuwt voor Truss-moment in de VS

CBO waarschuwt voor Truss-moment in de VS

Zwitserse frank op de terugtocht?

Zwitserse frank op de terugtocht?

FX-medley

FX-medley