Het wintert in Tesla-land

Tesla meldde recent dat de wereldwijde verkoop in 2024 met 1,1% daalde naar 1,789 miljoen voertuigen. Verkoopsdruk, dus, met name in Europa, maar ook in de VS. Dat duidt mogelijk op een grote verschuiving in het EV-landschap, waarbij vooral de klassieke autofabrikanten en opkomende Chinese EV-merken terrein blijven winnen. Eén en ander wordt al eens al te makkelijk aan de financiële en ideologische strapatsen van topman Elon Musk geweten, maar zeker ook van tel zijn verouderende modellen en algemene marktverschuivingen. EV-leider Tesla, eens de dominante kracht inzake de elektrificatie, heeft de komende maanden en kwartalen alleszins wat katten te geselen, in Europa én de VS. Of robotaxis daar een rol in kunnen spelen, is zeker op korte termijn erg onwaarschijnlijk.

De Europese markt voor elektrische wagens kromp in 2024 met 3% op jaarbasis, terwijl de Amerikaanse en Canadese markt met 9% groeide. Dat werd gesteund door belastingvoordelen voor EV’s die door president Trump in 2025 weer zullen worden afgebouwd. In China groeide de verkoop van EV's in 2024 met 40% op jaarbasis, met een nieuw maandrecord voor in december 2024 (meer dan 1,3 miljoen verkochte wagens).

Over naar Tesla, waar de Europese verkopen in januari 2025 met 50,4% op jaarbasis daalden, waarmee de algemene marktkrimp ver overtroffen werd. Daarmee is duidelijk dat de rode draad dan wel geweven wordt door een krimpende EV-markt in heel Europa, waarbij Tesla sneller krimpt dan de rest van het pak. In specifieke markten overtreft het die daling zelfs substantieel, zoals blijkt uit onderstaand overzicht

• Duitsland: -59,5% tot slechts 1.277 verkochte voertuigen, tegenover 3.150 in januari 2024
• Frankrijk: -63,4%
• VK: -12%
• Nederland: -42,5% 

Er zijn verschillende elementen die hebben bijgedragen aan de forse verkoopsdaling van Tesla in Europa:

• Reputatieschade: De uitspraken en standpunten van CEO Elon Musk hebben het debat aangewakkerd en mogelijk het consumentenvertrouwen op de Europese markt beïnvloed.
• Toenemende concurrentie: Europese autofabrikanten en Chinese fabrikanten lanceren nieuwe, meer betaalbare EV-modellen die het marktaandeel van Tesla ondermijnen.
• Verouderende productlijn: Tesla's aanbod begint verouderd aan te voelen. Met geen enkel nieuw model in Europa sinds de Model Y in 2021, zegt Philip Nothard, Insight and Strategy Director bij Cox Automotive: "Het ziet er een beetje hetzelfde uit."
• Einde van overheidspremies: De afschaffing van EV-subsidies in verschillende Europese landen heeft de totale vraag naar EV's beïnvloed, waarbij Tesla harder is getroffen dan sommige rivalen.
  

Terwijl Tesla worstelt met de uitdagingen, profiteren concurrenten van de moeilijkheden:

• Europese automakers: Volvo, eigendom van het Chinese conglomeraat Geely, zag zijn verkoop in de EU met bijna 30% stijgen dankzij de betaalbaarheid en populariteit van de elektrische EX30 crossover.
• Chinese fabrikanten van elektrische voertuigen: BYD, de grootste producent van EV's in China, meldde een stijging van 550% in registraties in het VK en investeert 8,2 miljard dollar in een productiefaciliteit in Hongarije om zijn Europese aanwezigheid te versterken.
• Oudere autofabrikanten: Volkswagen noteerde begin 2025 een stijging van 20% in de wereldwijde leveringen van EV's, wat een aanzienlijke uitdaging vormt voor de dominantie van Tesla.

Ondanks deze structurele trends probeert Tesla om weer meer voet aan de grond te krijgen op de Europese markt. Zo zal een vernieuwde versie van Model Y op de markt komen en wordt de Gigafactory Berlijn uitgebreidt, terwijl de productie in de fabriek in Berlijn-Brandenburg opgevoeren. Die speelt daarmee een cruciale rol speelt in de Europese strategie, omdat het kan toelaten om de positie als laagste kosten producent veel meer uit te spelen. Lees: prijsverlagingen. Tot slot blijft Tesla inzetten op de expansie van haar Supercharger-netwerk, want de snellaadinfrastructuur moet de toegankelijkheid en de klantervaring blijven verbeteren.

Klinkt allemaal leuk, maar deze inspanningen zijn mogelijk niet genoeg zijn om het vliegwiel stevig aan te jagen. De concurrentie op de Europese markt en de verouderende modellen zijn immers een belangrijk element in de verklaring achter de Europese verkoopsdaling van Tesla.

De verkoopscijfers over december bleken ook rampzalig geweest te zijn in Californië, nochtans de grootste Amerikaanse markt. De verkoop van niet-Tesla EV's steeg naar een record, terwijl de verkoop van verbrandingsauto’s bleef terugvallen (sinds 2016 zelfs met 31%). De verkoop van niet-Tesla EV's in Californië steeg in het vierde kwartaal van 2024 met 19% op jaarbasis tot een recordaantal van 50.616 voertuigen. Dat is 113% meer dan op het einde van 2022. 

Goed nieuws, maar niet zo voor Tesla. Diens Californische verkopen daalden in het vierde kwartaal met 8% op jaarbasis tot 43.658 voertuigen, het laagste aantal sinds het derde kwartaal van 2022 en 17% minder dan twee jaar geleden. Een puinhoop, laat dat duidelijk zijn. Californië is namelijk de grootste markt van Tesla in de VS, waar het tot nader order wel nog nummer twee blijft na Toyota. Maar het marktaandeel kromp tot 10,1%, het laagste peil sinds het tweede kwartaal van 2022. Terwijl Model Y standhield en bijna dubbel zoveel verkocht werd dan de Toyota RAV4, kelderde de verkoop van Model 3. Kannibalisatie? Ondertussen behoort de Cybertruck nog niet tot de top 15 inzake verkoop, al werden er wel al 9.019 stuks verkocht in 2024.

Brengt 2025 opnieuw groei? Gelet op de structurele uitdagingen is dat niet meteen een zekerheid. Het explosieve groeiverhaal van elektrische wagens de voorbije jaren is alvast wel gepasseerd en in plaats daarvan lanceerde Elon Musk een aantal “beloften” en “voorspellingen”. Die stoelen onder meer op de lancering van de robotaxi. Maar Tesla heeft volgens de media in San Francisco nog niet eens een vergunning aangevraagd om robotaxi's te exploiteren in Californië, nochtans zijn grootste markt. 

En zelfrijdende taxi’s lijken evenmin snel een optie te zijn in Europa, terwijl de concurrenten niet stil staan. Denk aan de robotaxi’s van Waymo, die ondertussen meer dan 100.000 ritten per week noteren, en dat cijfer is groeiend. Ook het Chinese BYD heeft grote plannen, want het liet net weten dat het de zelfrijdende technologie gratis zal implementeren op alle modellen. En in juli 2024 meldde Baidu dat zijn robotaxiservice de 7 miljoen ritten in 11 Chinese steden had overschreden, aangevuurd door 899.000 ritten aan het publiek in het tweede kwartaal van 2024. Dat zijn er 26% meer dan een jaar eerder.

Niettemin staat de wereld zeker ook niet stil voor Tesla. Afgaande op de analistenverwachtingen voor de komende jaren, blijven de auto’s goed verkopen. De omzet zal volgens de door Eikon verzamelde data in 2025 met zo’n 11% toenemen, na het “stilstandjaar” 2024. En die groei moet in 2026, 2027 en 2028 versnellen tot 18%, 16% en 22%. Voorspellingen zijn ook maar cijfers, maar ze geven wel het vertrouwen van de analisten aan. De winst zou die omzettrend trouwens moeten volgen: voor 2025 zit er 11% groei in, weliswaar na een krimp met 21% in 2024. Voor 2026 wordt gemikt op 30% winstgroei, een tempo dat kan stabiliseren tot en met 2028.

Dat klinkt dan toch veelbelovend, al geven we ook nog meer dat het gemiddelde koersdoel van 334,5 dollar een neerwaarts potentieel inhoudt van 5% tegenover de huidige koers van 350 dollar. En dat is ergens logisch, want vandaag wordt een aandeel Tesla gewaardeerd aan 127x de winst voor 2025, wat geleidelijk aan moet afkalven tot 54x voor 2028. Zelfde verhaal voor de boekwaarde van 14,3x voor 2025, aflopend tot 10,2x tegen 2028. 

Dat alles is toch wel hoog in vergelijking met de voorspelde groeicijfers, zeker in combinatie met de hierboven vermelde uitdagingen.