Stand van zaken inzake non-alcoholische dranken

In januari 2023 publiceerde de Wereldgezondheidsorganisatie wetenschappelijk onderzoek dat lijkt te suggereren dat er geen gezond niveau van alcoholconsumptie bestaat. Dit is de eerste publicatie van de WHO met deze conclusie, na een lang gekoesterde opvatting dat matige alcoholconsumptie OK is, en zelfs heilzaam voor je kan zijn. Dit, gekoppeld aan het feit dat de alcoholconsumptie al over de 10 jaar tot en met 2019 gemiddeld 0,3% daalt, terwijl de trend na COVID sterker is.

De negatieve groeivoet werd met -2% immers nog meer uitgesproken. En dat maakt beleggers nerveus over de lange termijn vooruitzichten voor gedistilleerde dranken en alcoholhoudende dranken in het algemeen. Sommigen gaan zelfs nog verder en geloven dat alcohol dezelfde ontwaarding kan ondergaan als de tabaksindustrie, ooit een glamoureuze en gerespecteerde industrie.

Volgens KBC Asset Management is de bezorgdheid op de korte termijn grotendeels ongegrond. Het “groeialgoritme” blijft op lange termijn intact en er zijn geen structurele problemen zijn met de sector. Wel is het zo dat de voorraden gedistilleerde dranken de afgelopen kwartalen getroffen werden door de vertragende vraag in de VS en in China, maar om andere redenen dan de WHO-publicatie. Op dit moment blijft het risico op voorraadafbouw aanzienlijk, en dat riskeert dat de bedrijven in de sector nog een tijdlang zwak kunnen presteren. Het verschil tussen verschepingen en voorraaduitputting kan leiden tot een traag herstel van de omzet.

Gedistilleerde dranken zijn langzaamlopende consumptiegoederen, ze hebben een lange houdbaarheid en zijn het meest cyclische onderdeel van de basisgoederen. In goede tijden leggen detailhandelaren (maar ook consumenten en groothandelaren) voorraden aan, maar in onzekere tijden hebben detailhandelaren minder vertrouwen in de groeivooruitzichten en kunnen ze vastzitten in werkkapitaal, waardoor ze minder voorraad aanhouden. Dit is volgens ons het risico waarmee de sterke drank nu wordt geconfronteerd: het herstel wordt vertraagd door het risico op voorraadafbouw. Over het algemeen lijkt de verzendingen voor te lopen op de voorraadafbouw.

Tijdens perioden van zwakkere consumenten is het normaal dat de verzendingen een tijdje achterblijven bij de uitputting, totdat de situatie normaliseert. Een goede verdediging is het hebben van controlemechanismen om de verzendingsniveaus in de toeleveringsketen te beheersen, evenals het hebben van een gevarieerde mix van geografische gebieden en een gevarieerde merkenportefeuille.

KBC Asset Management blijft van mening dat alcoholische dranken de meest aantrekkelijke structurele groei bieden binnen de basisproducten, gedreven door trends zoals:

• Premiumisering

Mensen drinken minder alcohol dan vroeger, maar ze drinken betere alcohol, die dan ook duurder mag zijn. Over het algemeen is de consument meer verfijnd en beschouwt hij alcohol meer als een ervaring dan als een product. Cognac is bijvoorbeeld een categorie waar premiumisering erg in het oog springt. Je kunt een fles kopen voor maar 30 euro, maar even zo goed voor 150.000 euro.

• Penetratiemogelijkheden in de opkomende markt

Azië werd het afgelopen decennium gezien als een grote kans en een witte ruimte voor Westerse dranken en bier. De heropening van China bracht veel hoop voor zowel investeerders als Europese distilleerders. Maar die hoop werd afgeblokt toen duidelijk werd dat de Chinese groeiperspectieven minder rooskleurig werden en de consumenten bang werden. Dat leidde tot een onevenwicht in het niveau van verzendingen versus voorraadafbouw. Bovendien zagen goederen met een hoog dollarbedrag, zoals een luxe fles Cognac die meestal als cadeau wordt gekocht, een aanzienlijke daling.

Achteraf gezien lijkt het bijna vreemd dat we hadden verwacht dat de consument, die 3 jaar lang geïsoleerd was, met dezelfde kracht uit de crisis zou komen. Er zijn namelijk meer dan voldoende zorgen dat de Chinese consument zich tot traditionele baiju gedistilleerde dranken wendt omdat ze aanzienlijk goedkoper zijn en omdat China op alle vlakken in de maatschappij meer en meer lokale producten verkiest boven geïmporteerde producenten.

KBC AM blijft van mening dat er langer naar de markt moet gekeken worden om dergelijke trends af te leiden, en voor nu geloven we dat de tegenwind cyclisch is.

• Opkomst van alcoholarme / alcoholvrije vervangers

Alcoholvrije varianten van alcoholische dranken maken nu ongeveer 1% uit van de wereldwijde alcoholverkoop. Dat cijfer lijkt bijna onbeduidend, maar het is een consistente trend geweest in de afgelopen tien jaar en het is geleidelijk gegroeid van een markt van 5 miljard dollar in 2009 naar 18 miljard in 2022. In het afgelopen jaar groeide de waarde van alcoholvrije dranken met 23%, zij het vanuit een kleine basis. Alcoholvrij bier en alcoholvrije gedistilleerde dranken groeien echter niet even snel.

Het blijkt dat de alcoholvrije drinkers regelmatige alcoholdrinkers zijn die echter zelf naar huis willen rijden. Maar denk ook aan geheelonthouders, consumenten die simpelweg geen alcohol drinken en diegenen die met mate drinken. Wat ze allemaal gemeen hebben is dat ze over het algemeen jonger zijn. Gevraagd naar de redenen waarom ze de alcoholvrije versie verkiezen, vormt “gezondheidsbewustzijn” en “algemeen welzijn” de rode draad doorheen het merendeel van de antwoorden. Het waren tenslotte de millennials en daarna Gen Z die Dry February en later Sober October uitvonden. Er zijn daardoor nu al 2 maanden per jaar alcoholvrij, tenminste voor diegenen dat dat willen.

Deze gezondheidsbewuste jongeren zijn echter niet bereid om alcoholvrij te drinken alleen omdat ze geen alcohol willen. Ze waarderen vooral een goede smaak en een product van hoge kwaliteit. Dat is de reden waarom alcoholvrije sterke dranken niet populair zijn, maar alcoholvrij bier wel snel groeit. Brouwers zijn erin geslaagd om de smaak en het feestelijke karakter van alcoholvrij bier veel beter na te bootsen. Bijna 90% van de verkoop van alcoholvrije producten kwam uit de biercategorie.

"Als je jezelf niet kannibaliseert, doet iemand anders het wel". Met die quote van Steven Jobs is duidelijk dat die dreiging misschien net goed is om de bedrijven scherp te houden. Daarenboven kunnen brouwers gewoon ook mee profiteren van de non-alcohol trend.

Veel landen belasten alcohol immers zwaar, zodat de brutomarge op niet-alcoholische dranken – waar die belasting niet speelt – hoger ligt, zodat het belastingvoordeel zichzelf als het ware terugverdiend. Heineken heeft bijvoorbeeld bekendgemaakt dat Heineken 0.0% vlot 1,5 leer meer brutowinst per hectoliter oplevert dan gewone Heineken.

Hoewel de impact op korte termijn duidelijk is, is het volgens ons onwaarschijnlijk dat de impact structureel is in de alcoholaandelen. Wij denken dat de sterke trend van premiumisering in gedistilleerde dranken, de opkomst van alcoholvrije vervangers en de groeiende categorie van laagalcoholische aanbiedingen zoals ciders en “hard seltzers” (frisdrank met een vleug alcohol) de daling in de consumentenvraag naar sterke alcohol ruimschoots zullen compenseren. Dat moet de toekomstige groei van bedrijven zoals Campari, Pernod, Heineken, Carlsberg, AB Inbev, Constellation Brands, Diageo en heel wat anderen.

Immers, de markt voor alcoholische dranken zal naar verwachting groeien van 2,13 biljoen dollar in 2022 tot 4,12 biljoen dollar in 2029, goed voor een gemiddelde groeivoet van 9,78% in de periode 2022 tot en met 2029.