EU Clean Industrial Deal van 100 miljard euro

De Europese Commissie ontvouwde einde februari haar Clean Industrial Deal, nog voor er sprake was van een “re-Arm”-deal en het opgeven van de Schwarze Nul door Duitsland. De Deal is een ingrijpend plan om de Europese sector voor schone technologie te versterken, de hoge energiekosten aan te pakken én de regeldruk voor industrieën te verminderen. Met een budget van 100 miljard euro moet het de EU meer concurrentiekracht geven in de wereldwijde groene industrie én voor een duurzame energietransitie zorgen. KBC Asset Management wikt en weegt de plannen.

"De vraag naar schone producten is afgenomen en sommige investeringen zijn naar andere regio's verplaatst. We weten dat er nog steeds te veel obstakels in de weg staan voor onze Europese bedrijven, van hoge energieprijzen tot buitensporige regeldruk," zei de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, in een verklaring. De aankondiging staat in schril contrast met de beleidsombuiging in de VS, waar president Trump er alles aan doet om groene initiatieven en financiering terug te draaien.

• Financiële steun voor schone technologie en energie-intensieve industrieën: De deal voorziet in 100 miljard euro aan financiering, waaronder staatssteun, belastingprikkels en investeringsgaranties om schone productie en decarbonisatie-inspanningen te bevorderen. Regeringen kunnen tot 50% van de investeringen voor waterstofaangedreven apparatuur en 35% voor infrastructuur voor hernieuwbare energie voor hun rekening nemen. De Europese Investeringsbank (EIB) zal ook een cruciale rol spelen bij de financiering van langetermijncontracten voor hernieuwbare energie en de modernisering van het elektriciteitsnet.
• Lagere energieprijzen en uitbreiding van hernieuwbare energie: Een belangrijk punt van zorg voor de industrie in de EU zijn de hoge energiekosten, die hen wereldwijd minder concurrerend maken. Om dit probleem aan te pakken, zal de Commissie voorstellen om de elektriciteitsbelasting te verlagen tot het wettelijke minimum in de EU, om versneld vergunningen af te geven voor projecten op het gebied van schone energie om investeringen te versnellen, en om jaarlijks 100 GW aan capaciteit voor hernieuwbare energie toe te voegen.
• Kritieke grondstoffen en recyclinginitiatieven: De EU is van plan een Centrum voor Kritieke Grondstoffen op te richten om gezamenlijk belangrijke metalen en mineralen aan te kopen die nodig zijn voor de groene transitie. Zij zal in 2026 ook een wet op de circulaire economie invoeren om recycling te bevorderen en de afhankelijkheid van leveranciers van buiten de EU te verminderen.
• “Koop Europees" regels en handelsmaatregelen: Om de lokale productie te stimuleren, introduceert de overeenkomst 'Made in Europe'-quota die overheden en overheidsinstanties verplichten om een minimumpercentage van cleantechproducten van Europese fabrikanten te kopen.
• Arbeidskrachten en sociaal beleid: Het plan benadrukt de behoefte aan geschoolde arbeidskrachten in schone industrieën. De Commissie zal beleid voorstellen om werknemers bij te scholen en banen te creëren in de overgang naar een groene economie.

De Clean Industrial Deal moet nog worden goedgekeurd door het Europees Parlement en de EU-lidstaten, en sommigen dringen aan op nog meer financiering. De Commissie moet ook een evenwicht zien te vinden tussen haar inspanningen en de wereldwijde handelsregels, met name in reactie op de Amerikaanse en Chinese concurrentie op het gebied van groene technologie. Maar over het geheel genomen is de overeenkomst de meest ambitieuze industriële strategie van de EU tot nu toe, met als doel de positie van Europa op het gebied van schone technologie te verbeteren en tegelijkertijd de afhankelijkheid van buitenlandse energie en materialen te verminderen.  

Hoewel er op dit moment nog weinig concreets is, laat de Clean Industrial op zijn minst zien dat Europa zich volledig blijft inzetten voor de energietransitie. Het toont ook de bereidheid van de Commissie om te proberen concurrentieproblemen aan te pakken waar de Europese industrie mee kampt. Al met al moet dit dis als positief worden gezien voor beleggersthema’s zoals energietransitie en circulaire economie, want die vormen nog steeds een belangrijk onderdeel vormen van het WeShape fonds van KBC AM.