Weer een shutdown in de VS?

Het politieke gehakketak is terug van nooit weggeweest in de VS. Tegen uiterlijk 1 oktober moeten de Republikeinse congresleider Kevin McCarthy, Senaatsvoorzitter Chuck Schumer en President Joe Biden een akkoord vinden om een shutdown van de Amerikaanse overheid te vermijden. Tijdens zo’n shutdown worden “niet-essentiële” diensten zoals nationale parken, musea en de visa -en paspoort-diensten gesloten. Ook kunnen tot onze grote spijt door sluiting van de statistische instellingen bepaalde economische data later geleverd worden en bestaat het risico dat belasting audits tijdelijk stopgezet worden. Door de verstoring van de werking van belangrijke overheidsdiensten en de rechtsonzekerheid die ze veroorzaken, zorgen shutdowns voor onnodige economische schade. Zo schatte het CBO dat de laatste shutdown van 35 dagen onder Trump een niet-recupereerbare 3 miljard USD gekost heeft in 2019 (weliswaar slechts 0.02% van het toenmalig bbp).

Waarom gebeuren shutdowns?

Volgens de Antideficiency Act kunnen bepaalde federale agentschappen geen financiering krijgen zonder jaarlijkse toestemming van het Congres. Wordt die toestemming niet tijdig gegeven, gaat de federale overheid in shutdown en sluiten talrijke federale diensten. Shutdowns mogen niet verward worden met schuldplafondcrisissen. Beiden vallen soms samen, maar zijn wel verschillend. De maximale hoogte van de Amerikaanse schuld wordt immers bepaald in de Public Debts Act. Aangezien de Amerikaanse overheid (veel) meer uitgeeft dan ze aan belastinggeld ophaalt, moet die wet regelmatig geamendeerd worden om het schuldenplafond te verhogen. Vaak gebeurt die verhoging geruisloos, maar jammer genoeg gebruikten Republikeinse politici het schuldenplafond in juni als pasmunt om politieke concessies te bekomen. Dit leidde tot turbulentie op de financiële markten, in de weken voor de verhoging van het plafond.

Komt er een lange shutdown?

Jammer genoeg willen Republikeinse leiders ook de financiering van federale overheidsdiensten afhankelijk maken van politieke toegevingen. Zo eisen ze 120 miljard uitgavenverminderingen, willen ze zware immigratiebeperkingen én een vermindering van de steun voor Oekraïne. Uiteraard zal President Biden hier nooit mee akkoord gaan, zeker nu hij nek-aan-nek staat in de laatste peilingen tegen zijn waarschijnlijke tegenkandidaat, Donald Trump (zie grafiek). Ook de recent opgestarte afzettingsprocedure tegen President Biden zal de onderhandelingen niet vergemakkelijken. Verder is er dit keer geen harde deadline, aangezien het schuldenplafond reeds verhoogd is in juni. De onderhandelingen kunnen dus mogelijks lang aanslepen met een lange en ‘dure’ shutdown tot gevolg.

Laurent Convent, Economist KBC Group