Puntbelasting doet Europese economie kreunen

In lijn met de prijs van andere grondstoffen daalden de gasprijzen in september met 29% tot 161 euro per MWh. De correctie van de gasprijzen is niet alleen het gevolg van een wereldwijde economische vertraging, maar ook van het toegenomen vertrouwen in het vermogen van Europa om zich aan te passen aan hoge gasprijzen. De gasreserves worden snel aangevuld, de vraag is elastischer dan verwacht, en het LNG-aanbod neemt snel toe. Niettemin liggen de Europese gasprijzen nog steeds ongeveer 13 keer hoger dan vóór de pandemie.

Hoge energieprijzen blijven de Europese inflatie opdrijven. In de eurozone bereikte die in september een nieuw hoogtepunt: ze steeg van 9,1% in augustus tot 10,0% in september. De energieprijzen lagen maar liefst 40,8% hoger dan een jaar voordien. De kerninflatie steeg van 4,3% in augustus naar 4,8% in september, een teken dat de inflatie zich meer in de economie verankert. Daarom hebben wij onze inflatieverwachtingen voor de eurozone verhoogd tot 8,2% en 5,3% in 2022 en 2023, tegen respectievelijk 7,8% en 4,6% vorige maand.

In tegenstelling tot de inflatie in de eurozone daalde de Amerikaanse inflatie in september voor de derde maand op rij. De inflatie bedraagt er nu 8,2% op jaarbasis, vooral dankzij een daling van de energieprijzen. De kerninflatie blijft echter gestaag stijgen en bedraagt nu reeds 6,6% op jaarbasis, tegenover 6,3% in augustus. De onderliggende inflatie wordt op dit moment vooral aangedreven door de huurprijzen en andere diensten, die met 0,8% maand-op-maand zijn gestegen, terwijl de kernprijzen voor goederen hun hoogtepunt lijken te hebben bereikt. Omdat de kerninflatie zo hardnekkig is, hebben wij onze inflatieverwachtingen voor 2022 met 0,1 procentpunt verhoogd tot 8,0%.
 

Centrale banken blijven hun aandacht toespitsen op het temmen van de inflatie, zonder zich daarbij al te zeer te bekommeren over de economische groei. De Fed heeft haar rate guidance sterk naar boven bijgesteld. Daardoor verwachten wij nu dat de beleidsrente van de Fed in het eerste kwartaal van 2023 een piek van 4,50-4,75% zal bereiken en dat ze gedurende heel 2023 op dit niveau zal blijven. Torenhoge inflatiecijfers zullen waarschijnlijk ook de monetaire cyclus van de ECB ondersteunen. Wij verwachten nu dat de depositorente van de ECB in het eerste kwartaal van 2023 een piek van 3,0% zal bereiken en dat zij in heel 2023 op dit niveau zal blijven.

Ook de Bank of England stond in september in de schijnwerpers omdat zij sterk moest ingrijpen op de obligatiemarkt na de begrotingsverklaring van de regering. Aangezien de royale begroting de inflatiedruk in het VK naar verwachting zal verhogen, verwachten wij tegen het einde van het jaar verdere renteverhogingen (van in totaal 200 basispunten), waardoor de beleidsrente op 4,25% zal uitkomen.

De Europese economie blijft ondertussen onder zware druk staan nu de hoge gasprijzen, de hoge inflatie en het strengere monetaire beleid de groei aantasten. De indicatoren voor het producentenvertrouwen zijn in recessiegebied beland, in het bijzonder in de gasafhankelijke Duitse economie. Het consumentenvertrouwen in de eurozone heeft een historisch dieptepunt bereikt. Wij verwachten nu dat de reële bbp-groei in de eurozone in 2022 3,0% zal bedragen en in 2023 zal terugvallen tot 0,0%.

In de VS vertoont de economie tekenen van veerkracht. De arbeidsmarkt voegde vorige maand 263.000 banen toe en de werkloosheid daalde met 0,2 procentpunt tot 3,5%. Ook de netto-uitvoer verraste positief. In de komende kwartalen zal een forse monetaire verstrakking de economie afremmen, vooral op de snel verzwakkende woningmarkt. Wij handhaven onze groeiprognose van 1,7% voor 2022 voor de VS-economie, maar hebben onze prognose voor 2023 neerwaarts bijgesteld van 1,0% naar 0,6%.

De Chinese economie wordt afgeremd door het nultolerantiebeleid inzake corona en de aanhoudende problemen in de vastgoedsector. Het ondernemersvertrouwen verslechterde volgens de meeste enquêtes en blijft in recessiegebied. Ook de kleinhandel is tijdens de zomermaanden gekrompen. De stijging van de industriële productie is dan weer een klein lichtpuntje. Wij handhaven onze vooruitzichten voor een gemiddelde jaarlijkse bbp-groei van 3,0% in 2022 en een bescheiden groeiherstel tot 5,3% in 2023.