Luchtvaart verdient minder dan een kop koffie per passagier

Op de jaarvergadering van de Internationale luchtvaartvereniging IATA waren overwegend lachende gezichten te zien. De winstverwachting voor 2023 werd meer dan verdubbeld nu de impact van de pandemie eindelijk achter de rug is. De sector moet het echter vooral hebben van de volumegroei, want de marges blijven flinterdun en volgens de IATA-topman wordt gemiddeld minder dan de prijs van een kop koffie verdiend per passagier. Geen idee of dat met of zonder Biscoff is.

Voor de 79ste jaarvergadering van de International Air Transport Assoication moesten topmannen van de luchtvaartsector dit jaar naar Istanbul vliegen. Daar luisterden ze onder meer naar het hoofd van hun sectorfederatie Willie Walsh die na enkele moeilijke jaren duidelijk met een positieve boodschap kon uitpakken. "De pandemische jaren liggen achter ons en de grenzen zijn normaal geopend", zo tekende Reuters op. Dat optimisme kreeg ook concreet vorm met een verhoging van de winstverwachting voor de sector van 4,7 miljard naar 9,8 miljard dollar dankzij een sterke vraag naar reizen en een daling van de olieprijzen. De omzet zal naar verwachting met 9,7% toenemen tot 803 miljard dollar, dichter bij het niveau van 838 miljard van vóór de pandemie in 2019.

Luchtvaartmaatschappijen zagen hun industrie bijna tot stilstand komen toen de verspreiding van COVID-19 de grenzen sloot in het begin van 2020. Toen de maatregelen werden versoepeld, resulteerden de groeiende vraag en een tekort aan vliegtuigen, onderdelen en arbeidskrachten in hogere luchtvaarttarieven sinds de pandemie. Maar deze zijn aan het afnemen nu de capaciteit weer op dreef komt. Vracht blijft echter achter, met een verwacht volume van 57,8 miljoen ton in 2023 ten opzichte van het niveau van 61,5 miljoen ton vóór de pandemie in 2019 als gevolg van een vertraging in de wereldwijde handel.

Luchtvaartmaatschappijen hebben de afgelopen maanden wel sterke resultaten gerapporteerd terwijl ze zich voorbereiden op een druk zomerseizoen, waarbij de vraag naar reizen geen teken van verzwakking vertoont ondanks de piekende inflatie. De druk van de olieprijzen is dit jaar ook afgenomen. Maar de dunne winstmarges van 1,2% betekenen echter dat het herstellen van de beschadigde balansen waarmee de sector uit de pandemie is het komen en de weg naar een duurzaam rendement op investeringen een probleem zal blijven voor sommige luchtvaartmaatschappijen. Volgens Walsh verdienen  luchtvaartmaatschappijen gemiddeld 2,25 dollar per passagier, "dat is minder dan de prijs van een kop koffie of een metrokaartje". Een situatie die volgens Walsh niet houdbaar is, maar komende van een verlies van 76 dollar per passagier in 2020 is overduidelijk sprake van een stevig herstel. “De uitdagingen blijven. De inflatie houdt aan, de kostendruk is acuut en in sommige gebieden is er een tekort aan arbeidskrachten. Helaas dragen veel van onze zakenpartners bij aan deze druk”; zo klinkt het.

Dat laatste was onder meer gericht aan de vliegtuigproducenten. Terwijl de vraag opnieuw aantrekt zitten heel wat luchtvaartmaatschappijen immers verlegen om toestellen. Recent waarschuwde ook de topman van Ryanair dat het halen van de verwachtingen in belangrijke mate afhangt van de levering van nieuwe toestellen. De gemiddelde wachttijd om nieuwe vliegtuigen te ontvangen bedraagt momenteel zes maanden. "Luchtvaartmaatschappijen zijn meer dan gefrustreerd. Er moet een oplossing gevonden worden," zei Walsh van IATA. Maar volgens Airbus en Boeing ligt de schuld bij de toeleveringsketens en ze waarschuwen meteen dat er geen onmiddellijke oplossing is voor de leveringsbeperkingen.