Financiële markten plooien niet voor Russische druk

Nu Russische “vredestroepen” op weg zijn naar de Donbass regio, nemen de spanningen hand over hand toe en klinkt de roep om sancties steeds luider. Van een regelrechte confrontatie is weliswaar nog geen sprake, maar het is duidelijk dat de financiële markten in al hun geledingen steeds nerveuzer worden. Voorzichtigheid lijkt dus meer dan ooit geboden. Maar ondertussen zien de aandelenmarkten ook een silver lining. Tegen de achtergrond van de opgelopen spanningen lijken de kansen immers af te nemen dat de Amerikaanse en Europese centrale banken vol op de monetaire rem gaan staan, omdat tragere economische groei wat kastanjes uit het vuur kan halen.

Na een urenlange - openbaar uitgezonden - veiligheidsraad sprak president Poetin gisterenavond de Russische natie toe. In een weinig diplomatische tirade van meer dan een uur legde president Poetin nogmaals zijn standpunt rond Oekraïne haarfijn uit: het gebied (want het is geen land) behoorde historisch tot het Russische rijk en is door 'inschattingsfouten' van de communisten en 'diefstal' door nationalisten een onafhankelijk land geworden begin jaren '90. Sindsdien zijn door 'bedrog' van de VS en de NAVO niet alleen Oekraïne maar ook vele andere Centraal-en Oost-Europese landen uit de Russische invloedsfeer ontsnapt en toegetreden tot een anti-Russische coalitie. Oekraïne is sindsdien economisch en politiek slechter af, met flagrante schendingen van Russisch-gezinde burgers in het land en wijdverspreide corruptie. Het land wordt een 'vazal van het westen' en een springplank om Rusland te bedreigen.

Na de bijzonder lange speech sloot Poetin af met de korte mededeling dat hij de rebellengebieden in de Donbass regio zal erkennen als onafhankelijke landen. Dadelijk zette hij zijn handtekening op een door de Doema gestemde resolutie, en kondigde even later ook aan een militaire operatie met 'vredestroepen' naar de bevriende nieuwe staten te sturen. Onmiddellijk klonk er protest op alle banken en dreigden de EU- en NAVO-landen met verregaande sancties. De VN veiligheidsraad kwam samen om de Russische actie te veroordelen. Verdere sancties blijven (voorlopig) uit. Wordt ongetwijfeld vervolgd.

De financiële markten blijven dit conflict met argusogen volgen. Vooral de lokale markten krijgen rake klappen, zo ging de Russische beurs al zo'n 20% lager over de voorbije 2 dagen, terwijl ook Oekraïense staatsobligaties in de uitverkoop staan.
De Amerikaanse markten beperken het verlies vandaag tot 0,25, terwijl de Europese beurzen een openingsverlies van zo’n 2% inruilden voor een winst van 0,1%. Dat herstel kan deels verklaard worden door een impuls vanuit de obligatiemarkten. De escalatie maakt het namelijk minder waarschijnlijk dat de Amerikaanse centrale bank even stevig op de monetaire rem zal gaan staan als tot dusver werd gesuggereerd.

Voor de economen van JP Morgan maakte de Federal Reserve zich op om de beleidsrente negen keer te verhogen met 25 basispunten om in een poging de weghollende inflatie te beteugelen. Goldman Sachs trok recent ook zijn verwachtingen op van vijf naar zeven verhogingen. Maar ingeval de economische activiteit door de geopolitieke spanning niet de verhoopte groei kan realiseren, is een langdurig scenario van renteverhogingen misschien niet langer aan de orde. Die visie wordt gesterkt door de recente evolutie van de korte en de lange termijn marktrentes.

In Europa zien we nu al dat het aantal verwachte rentestijgingen door de ECB wordt getemperd. Terwijl vorige week nog met een quasi 100% zekerheid rekening werd gehouden met een eerste renteverhoging in juni en verdere verhogingen, tot 50 basispunten, in december, wordt nu gerekend op een scenario met een veel minder agressief stijgend rentepad
 

De olieprijs spint ondertussen wel garen bij het conflict en gaat richting 100 dollar per vat. Vooral dit element verdient verdere opvolging, vooral omdat analisten meer en meer opschuiven naar de visie dat de olieprijs door kan stijgen tot 120 dollar per vat, wat natuurlijk nefast is voor de inspanningen om de infaltie vakkundig en volleerd de kop in te drukken. Een energiecrisis in West-Europa terwijl centrale banken de strijd tegen de hoge inflatie aanvatten vormt een moeilijke cocktail. De Europese gasprijs stijgt vandaag trouwens ‘amper’ 6% tot 77 euro per MWh, maar blijft daarmee nog een bijzonder lang eind verwijderd van de 180 euro die enkele maanden geleden betaald werd.

Ondertussen blijft het macro-economische plaatje er positief uit zien. Recente data verrasten immers positief: het producentenvertrouwen zit in de lift, want de Europese PMI-sentimentsindicatoren en de Duitse zakelijke sentimentsindicator IFO waren beter dan de verwachtingen, vooral dankzij de dienstensectoren. Zoals verwacht zorgen ook de heropeningen na de omikrongolf voor optimisme bij de consument, terwijl ook het overheidsbeleid de economische activiteit blijft stimuleren. In China is het net omgekeerd, want de centrale banken wil de economie nog wat meer verse zuirstof inblazen, onder meer omdat de vastgoedsector er elke vorm van steun kan gebruiken. KBC Asset Management verwacht dan ook niet dat de centrale banken door de nakende verstrakking van het monetaire beleid het economisch herstel zullen ondergraven.

Ja, het Russische spierballengerol deint meer en meer uit. Dat blijft vragen oproepen over de richting en de manier waarop de kwestie zich verder zal ontwikkelen, zodat de markt nog een hele tijd in dubio zal blijven. Het is dus te verwachten dat de huidige volatiliteit niet onmiddellijk zal verdwijnen. Tegenover die onzekerheid, in combinatie met een negatieve impact op de economische groeiverwachtingen, staat dan weer de kans dat de agressieve rentebewegingen misschien wat voorbarig zijn geweest. Het kan alle kanten uit, en net daarom is extra voorzichtigheid nog een hele tijd geboden.