Ericsson 4,5 miljard minder waard door mogelijke fraude

Ericsson verliest vandaag zo’n 11% aan marktwaarde. Het communicatieconcern publiceerde dinsdagavond een persbericht waarin de bevindingen van een intern onderzoek naar ongebruikelijke onkostendeclaraties in Irak, daterend uit 2018, gedetailleerd worden weergegeven. Het interne onderzoek heeft bewijs gevonden voor corruptiegerelateerd wangedrag, vandaar dat het 4,5 miljard euro lichter worden. De openbaarmaking volgt op een hele reeks vragen die gesteld werden over de mogelijke inbreuken van het concern in Irak. Eén en ander kwam aan het licht door onderzoek van het Zweedse TV-onderzoeksprogramma "Uppdrag Granskning", die Ericsson’s gedrag in verband zou kunnen brengen met ISIS. Omdat Uppdrag Granskning het verhaal naar buiten wilde brengen, nam Ericsson het heft in eigen handen en bracht zijn interne bevindingen dus als eerste naar buiten.

Het wangedrag houdt volgende punten in: 

1. het doen van een geldelijke donatie zonder een duidelijke begunstigde;
2. het betalen van een leverancier voor werk zonder een gedefinieerde reikwijdte en documentatie;
3. het gebruik van leveranciers om contante betalingen te doen;
4. het financieren van ongepaste reizen en uitgaven; en
5. ongepast gebruik van verkoopagenten en consultants.
    

Bovendien bleek uit het onderzoek dat Ericsson zijn interne financiële controles had geschonden, dat er sprake was van belangenconflicten, dat de belastingwetgeving niet was nageleefd en dat er sprake was van obstructie van het onderzoek. Ericsson heeft ook betalingen aan tussenpersonen vastgesteld waarbij gebruik werd gemaakt van "alternatieve transportroutes" die mogelijk verband hielden met door ISIS gecontroleerde gebieden, hoewel Ericsson verklaart dat "het onderzoek niet kon aantonen dat een werknemer van Ericsson rechtstreeks betrokken was bij de financiering van terroristische organisaties".

Ericsson heeft ondertussen het contract van verscheidene werknemers beëindigd en de relaties met derden die bij de wanpraktijken betrokken waren, stopgezet. Interne processen en nalevingsprocedures werden versterkt.
 

Het interne onderzoek, dat twee jaar geleden werd afgerond, werd destijds niet openbaar gemaakt omdat "de materialiteit van onze bevindingen onze drempel om tot openbaarmaking over te gaan niet overschreed", aldus CEO Ekholm. "Dat was ons oordeel toen we het onderzoek twee jaar geleden afrondden."

De belangrijkste reden voor het persbericht en de openbaarmaking van Ericsson dinsdagavond waren de vele vragen van de media over de inbreuken van het concern in Irak. Ericsson denkt dat het Zweedse TV-programma "Uppdrag Granskning" het verhaal gaat brengen. Dat is vrij vertaald: Missie Onderzoek en één van de toonaangevende programma's voor onderzoeksjournalistiek, dat wordt geproduceerd en uitgezonden door de Zweedse openbare omroep SVT. Ericsson weet niet wanneer het in de toekomstige "Uppdrag Granskning" documentaire aan bod zal komen, noch wat de precieze bevindingen van de journalisten zullen zijn, maar vermoedt wordt dat de verdenkingen van Ericsson's wandaden in Irak in verband zullen worden gebracht met ISIS.

Ericsson kreeg in het verleden, in 2019, al een boete van ongeveer 1 miljard dollar opgelegd van het Ministerie van Justitie, in een schikking in verband met een FCPA-onderzoek (Foreign Corrupt Practices Act) die in 2019 werd getroffen. In het FCPA-onderzoek werden overtredingen geconstateerd die leidden tot boetes voor Ericsson in zes landen (niet in Irak). De belangrijkste zorg voor beleggers is dat de FCPA-zaak kan worden heropend, met mogelijk kostbare wijzigingen in Ericsson's Deferred Prosecution Agreement (DPA), gezien deze nieuwe onthullingen.

KBC Asset Management denkt echter dat de inbreuken op de compliance in Irak in 2019 bij het Amerikaanse Ministerie van Justitie bekend zouden zijn geweest toen Ericsson een schikkingsovereenkomst sloot, aangezien Ericsson de verplichting had om alle aantijgingen met het Ministerie van Justitie te delen (om krediet te krijgen voor plichtsgetrouwe samenwerking). Onze analist acht het uiterst onwaarschijnlijk dat Ericsson zou hebben geprobeerd om deze Irak-inbreuken voor het Ministerie van Justitie te verbergen, gezien de omstandigheden waarin het zich bevond (met betrekking tot het FCPA-onderzoek en de daaruit voortvloeiende DPA). Het is dan ook onwaarschijnlijk dat dit nieuwe informatie is voor het Ministerie van Justitie en dus ook niet tot een bijkomende boete zal leiden.

Bovendien heeft het Ministerie van Justitie in oktober 2021 verklaard dat het heeft vastgesteld dat Ericsson zijn verplichtingen in het kader van de DPA heeft geschonden door bepaalde documenten en feitelijke informatie niet te verstrekken. Ericsson heeft vandaag bevestigd dat geen van deze tekortkomingen (die nog worden onderzocht) betrekking heeft op de bevindingen inzake Irak. Dit sterkt onze analist nog meer in zijn overtuiging dat het Ministerie op de hoogte is/was van deze tekortkomingen en deze niet heeft meegenomen in de huidige ronde van aanvullende onderzoeken naar schendingen.
 

Ericsson heeft al een pak concrete stappen ondernomen, waaronder aanzienlijke investeringen in zijn complianceprogramma sinds de schikking van 2019. Het nieuws van vandaag heeft betrekking op inbreuken in het verleden, maar heeft wel nog steeds een impact op de geloofwaardigheid. Op basis van de huidig beschikbaar informatielijkt het onwaarschijnlijk dat de compliance-inbreuken in Irak tot extra boetes zullen leiden. Daarom herhaalt KBC Asset Management zijn “Kopen”-aanbeveling en koersdoel van 160 Zweedse kroon.