Duitse bocht keert het tij voor de euro

De isolationistische (geo)politieke en economische agenda van de Trump-administratie dwingt de andere machten tot zelfreflectie. Europa maakte op brutale wijze kennis met het nieuwe tijdperk van handelstarieven en verschuivende allianties. Maar na de verbijstering en verontwaardiging neemt het blok het heft in eigen handen. 

Duitsland gaf het voorbeeld: de schuldenrem die de grootste Europese economie van broodnodige fiscale stimulering verhinderde, gaat op de schop voor wat defensie-uitgaven betreft. Het is de facto een blanco cheque. De uitgavenlimieten voor lokale overheden worden versoepeld. En Duitsland trekt €500 miljard uit om te investeren in o.a. (digitale) infrastructuur. Met die Duitse 180°-bocht is de geest uit de fles: Europese rentes stegen tientallen bpn. Met het vieren van de begrotingsteugels creëert ook de Europese Commissie (EC) de nodige ruimte. 

Het belang van het Duits-Europees initiatief is niet te overschatten. Defensie-uitgaven zijn structureel (wederkerend) en kunnen de stroomstoot zijn die de economische motor doet aanslaan. Het mogelijks nakend staakt-het-vuren gevolgd door vredesgesprekken in Oekraïne lost mogelijk ook een belangrijke laag van onzekerheid op. Dat heeft gevolgen voor het monetair beleid. Na de laatste renteverlaging tot 2.5% en met inflatie nog boven de 2%-doelstelling raakt de resterende bewegingsruimte van de ECB snel op. 

Een uitgebouwd militair complex trekt Europa op termijn uit de (geo)politieke marginaliteit. Tot slot is een volwaardige Europese obligatiemarkt opnieuw een stap dichter. De EC plant een nieuwe gezamenlijke uitgifte om €150 miljard in kredieten te verstrekken aan de lidstaten. De gigantische fiscale enveloppe en de Europese eendracht die eronder schuilgaat ontlokt de vroege verrijzenis van de euro. EUR/USD trok op enkele dagen van <1.04 naar 1.09. De rit hoger heeft (minstens) ruimte tot 1.12, gedragen door een sterke euro en geholpen door een verzwakte dollar.

Het chaotisch en ad hoc-beleid onder president Trump laat ondertussen steeds diepere sporen na op de dollar. Volgens de regering is het een noodzakelijk kwaad in de omwenteling naar een sterker Amerika. De markt ziet het anders. De lawine aan uitvoeringsbesluiten, inconsistente communicatie, een wispelturig handelsbeleid, annexatiedrift en het snoeibeleid in de publieke sector zaait verlamming, onrust en angst. 

Van het optimisme na Trump’s verkiezingsoverwinning schiet niks over. De recessievrees groeit en er is gezien de inflatiecontext (>2%) weinig wat de centrale bank kan doen. De gevolgen van het Amerikaans beleid strekken volgens ons ook voorbij het cyclische. Er dreigt permanente schade aan de geloofwaardigheid van het land en haar instellingen die het Amerikaans exceptionalisme hielpen ontstaan en vervolgens decennia in stand hielden. De daaraan gekoppelde privileges zoals de USD-reservemunt, staan op almaar lossere schroeven.