Democratische klimaatplannen rijzen als een feniks uit zijn as

Het huidig Amerikaans wetgevend proces heeft meer onverwachte plotwendingen dan de gemiddelde Tarantino-film. Twee weken geleden leek Joe Manchin, een conservatieve Democratische senator uit de koolstaat West-Virginia, Joe Biden’s Build Back Better-programma definitief begraven te hebben. Nu hebben Joe Manchin en Chuck Schumer, de meerderheidsleider in de Senaat, toch een akkoord gevonden om belangrijke componenten van het programma toch te implementeren.

Het akkoord zou eindelijk wat goed nieuws brengen voor het klimaat. De VS is op China na de grootste CO2-uitstoter ter wereld met 11% van de globale emissies. De VS had in Parijs beloofd om zijn emissies tegen 2030 met 50% te verlagen ten opzichte van 2005. Volgens een eerste inschatting van het onafhankelijke Rhodium Group zou dit wetsvoorstel de Amerikaanse emissies tegen 2030 met gemiddeld 38% doen verminderen, tegenover 30% zonder het voorstel. De CO2-besparingen in het voorstel worden voornamelijk gerealiseerd dankzij een mix van belastingvoordelen en subsidies voor groene technologieën zoals elektrische wagens, waterstoftechnologie, groene brandstoffen, hernieuwbare energie en koolstofopvang.

Het huidig wetsvoorstel wordt niet toevallig de Inflation Reduction Act genoemd. In tegenstelling tot het Build Back Better voorstel, dat 3,5 biljoen USD in nieuwe (schuldgefinancierde) uitgaven voorzag, zou dit akkoord voornamelijk gefinancierd worden door nieuwe belastingen. Een minimum-vennootschapsbelasting van 15% zou worden ingevoerd, wat de VS in lijn zou brengen met het wereldwijd minimum dat minister van Financiën Janet Yellen eerder had onderhandeld. Verder zou een fiscaal achterpoortje voor rijkere Amerikanen worden gesloten en de belastinghandhaving worden verstrengd. De overheidsschuld zou met 306 miljard USD dalen, wat tot een daling van de binnenlandse vraag en dus van inflatie zou leiden. Ook zou de overheid de prijs voor medicijnen kunnen (her)onderhandelen, wat de overheid liefst 288 miljard USD zou kunnen besparen volgens het Congressional Budget Office. Ook zou de regulering voor het ontwikkelen van nieuwe olie- en gasprojecten tijdelijk worden versoepeld, wat de energieprijzen zou kunnen drukken.

De ratificatie van de Inflation Reduction Act zou een welkome overwinning zijn voor de Democratische Partij, die kampt met een lichte achterstand in de peilingen. Ook President Biden zou die overwinning goed kunnen gebruiken om zijn laag populariteitscijfer van 39% op te krikken. Toch is die overwinning verre van verzekerd: een Kill-Bill-scenario is nog mogelijk. De farmaceutische industrie zal ongetwijfeld sterk lobbyen om de wet te kelderen en Republikeinse steun moet niet worden verwacht. De electorale druk van de midterms zal de Democratische senatoren en congresleden waarschijnlijk op één lijn brengen en tot de ratificatie leiden van dit akkoord. Zo krijgt deze thriller mogelijks toch nog een happy ending.