De roebel staat terug op het niveau van voor de oorlog

De Russische roebel is woensdag meer dan 5% sterker geworden ten opzichte van de dollar, waardoor hij teruggekeerd is naar de vooroorlogse niveaus van minder dan 80 roebel voor 1 dollar (80 USD/RUB). Onmiddellijk na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne zakte de roebel zelfs tot boven de 150 USD/RUB en leek de Russische economie op een valutacrisis af te stevenen. Ondanks de strenge Westerse sancties is de Russische munt er echter niet alleen in geslaagd zich te stabiliseren, maar is ze de voorbije weken zelfs fors in waarde gestegen.

Een van de belangrijkste redenen hiervoor is dat de roebel niet langer volledig converteerbaar is (zoals voor de oorlog het geval was). In feite heeft de Russische regering op de sterke depreciatie van de munt gereageerd met strenge kapitaalcontroles, waarbij binnenlandse exporteurs bijvoorbeeld verplicht zijn 80% van hun deviezeninkomsten in roebels om te zetten. Russische huishoudens worden daarentegen geconfronteerd met beperkingen op het bedrag aan vreemde valuta dat zij vrijelijk kunnen omzetten (10.000 dollar in 6 maanden). Tegelijkertijd is hun stimulans om roebels aan te houden groter geworden door de sterke stijging van de binnenlandse rente tot 20%. Tenslotte worden vele buitenlandse beleggers, waaronder degene die op de effectenbeurs in Moskou hebben geïnvesteerd, eveneens geconfronteerd met strenge kapitaalcontroles en kunnen zij hun activa in roebels niet verkopen.

Wat even belangrijk is, is dat de Russische economie momenteel een recordoverschot op de lopende rekening van de betalingsbalans heeft. Dat overschot kan oplopen tot 250 miljard dollar voor het gehele jaar. Met andere woorden, de massale instroom van deviezen uit de olie- en gasverkoop ondersteunt de Russische munt verder. Ondertussen weerspiegelt de hoge overschot op de lopende rekening niet alleen de fors stijgende energie-export, maar ook de ineenstorting van de invoer in Rusland, hetzij als gevolg van westerse sancties, hetzij door een zwakke binnenlandse vraag.

Ten slotte is de handel in de roebel de afgelopen weken zeer mager en weinig liquide geweest, omdat veel westerse banken de notering van de USD/RUB-wisselkoers helemaal hebben stopgezet. Dit maakt de stabiliteit van de Russische munt bijzonder kwetsbaar, en het is mogelijk zelfs enkel een façade gezien de strenge kapitaalcontroles die van kracht zijn. Bovendien staat en valt het lot van de roebel met de bereidheid van het Westen om de Russische economie te blijven financieren via betalingen voor de invoer van energie. Als de massale instroom van deviezen zou ophouden, zou de stabiliteit van de roebel aan flarden zijn...