Chinese president Xi versterkt zijn macht

Op het Chinese jaarlijkse Nationaal Volkscongres van vorige week werd de groeidoelstelling voor 2023 gelegd op ‘ongeveer 5%’. Dit lage cijfer ligt aan de onderzijde van de verwachtingen, omwille van de tragere wereldwijde groei, de hoge inflatie en de toegenomen geopolitieke spanningen tussen China en het Westen. Belangrijker dan dat groeidoel is een verse golf van (politieke) benoemingen.

In China vond de voorbije week naar jaarlijkse gewoonte het Nationaal Volkscongres (NPC) plaats. Het congres wordt bijgewoond door duizenden personen, waaronder volksvertegenwoordigers maar ook tal van beroemdheden, zakenlui, academici en afgevaardigden van andere politieke partijen dan de Communistische Partij. Tijdens het NPC stemt het parlement in met benoemingen, wetgeving en grondwetswijzigingen die voorbereid zijn door de partijtop.

Reeds aan het begin van het NPC werd de groeidoelstelling voor 2023 naar buiten gebracht. China streeft dit jaar naar een groei van ‘ongeveer 5%’. Dit is de laagste groeivoorspelling in meer dan een kwart eeuw en het cijfer ligt aan de onderzijde van de verwachtingen. Met het nieuwe cijfer volgt de Chinese overheid de neergaande trend van de voorbije jaren (zie figuur). Toch is het opmerkelijk gegeven de sterke binnenlandse context. Eind vorig jaar werden de beperkende maatregelen om de verspreiding van Covid-19 in China te beteugelen, losgelaten. De verwachte heropeningseffecten zullen de economie dit jaar een stevige duw in de rug geven. De sterk verbeterde vertrouwenscijfers voor de industrie en de dienstensector bevestigen dit plaatje. Ook de matige groeiprestatie van vorig jaar (3% in plaats van de beoogde 5,5%) zorgt ervoor dat het groeidoel een haalbare kaart is, aangezien er vergeleken wordt met een zwakker startpunt.

Als reden voor de weinig ambitieuze verwachtingen wordt vooral verwezen naar de tragere wereldwijde groei, de hoge inflatie en de toegenomen geopolitieke spanningen tussen China en het Westen. Een andere (onuitgesproken) motivatie voor het lage groeidoel is dat de Chinese overheid dit jaar zeker wil zijn dat het vooropgestelde groeicijfer effectief gehaald wordt na de moeilijke Covid-jaren.

Belangrijker nog dan het groeidoel is de golf van benoemingen, waarbij veel technocraten op cruciale posten (inclusief de premier en de belangrijkste economische adviseur) vervangen werden door vertrouwelingen van President Xi. Daarnaast werd er ook een ingrijpende herstructurering van de financiële sector doorgevoerd, waaronder de oprichting van een nieuw opverkoepelend supercomité dat toezicht zal houden op de centrale bank en de andere financiële regulatoren. Ook in de technologie- en wetenschapssectoren komen er belangrijke wijzigingen, met een sterke focus op veiligheid, zelfredzaamheid en vooruitgang. 

De verwachte wijzigingen doen vermoeden dat kortetermijndoelen in de toekomst vaker de overhand zullen krijgen op langetermijnrisico’s. Een gevaarlijke ontwikkeling in een land dat voor belangrijke structurele uitdagingen staat.