Opkomende economieën stevenen af op zwaar weer
Uit het departement: “De aandrijfkracht van China moet de wolken verjagen"
Het huidige economische landschap is doorspekt met omstandigheden die opkomende markten in een lastig parket brengen. De inflatie neemt toe, de Fed is bezig met een verkrappend beleid, de mondiale groei lijkt de komende maanden te zullen verslechteren en het beleggerssentiment staat op scherp gezien de scherpe herprijzing van de aandelen- en obligatiemarkten in de eerste helft van het jaar. KBC Economics merkt echter op dat er momenteel geen tekenen zijn die wijzen op de ontwikkeling van een meer systemische crisis in de belangrijkste opkomende markten. De hoop overweegt, dankzij de aandrijfkracht die geleverd moet worden door een herstel van de Chinese economie in de tweede jaarhelft.
Erg, maar dan toch ook weer niet zo ?
Toch is de situatie in de meeste grote opkomende markten niet zo nijpend als bovengenoemde omstandigheden zouden doen vermoeden. Ondanks de steeds somberder wordende vooruitzichten zijn de tekenen van onrust in de belangrijkste opkomende markten momenteel beperkt (maar niet onbestaande). Dit wordt ondersteund door verschillende factoren, zoals nog steeds beperkte tekorten op de lopende rekening, een daling van het aandeel van de staatsschuld in handen van buitenlandse beleggers, vroegtijdige en agressieve verkrapping door veel centrale banken van opkomende markten, een verwachte opleving in China in het tweede halfjaar van 2022 en het feit dat veel van het slechte nieuws voor opkomende markten het afgelopen jaar al werd ingeprijsd.
Dat wil niet zeggen dat geen enkele opkomende markt zich in de nabije toekomst in zwaar weer zal bevinden. Een aantal kleine economieën met een laag inkomen, zoals Sri Lanka, Zambia en Ghana, is al bezig met een schuldsanering of zoekt daarvoor gesprekken. Ook drukken regionale en landspecifieke factoren op de economieën en vooruitzichten van enkele grotere opkomende markten.
Denk daarbij aan de gevolgen van jarenlang onorthodox beleid in Turkije of de dreigende energiecrisis in Midden- en Oost-Europa. Ondertussen zal de combinatie van hogere energieprijzen, hogere voedselprijzen en hogere leenkosten druk blijven uitoefenen op zelfs economieën met een zeer gezonde basis.
Druk op de munten
De meeste valuta's van opkomende markten zijn verzwakt dit jaar ten opzichte van de Amerikaanse dollar en het IIF schat dat er de afgelopen vier maanden negatieve portefeuillestromen naar opkomende markten zijn gerealiseerd. Dat weerspiegelt niet alleen het moeilijke klimaat, maar ook de herbalancering van kapitaal naarmate de Fed haar rente verhoogt. Tot dusver zijn er echter nog geen tekenen van breed gedragen, systemische crises in de opkomende markten en er zijn redenen om gematigd optimistisch te blijven.
Zwakke groeivooruitzichten met een zilveren randje
Dankzij een reeks zwakke cijfers in de VS en toenemende zorgen over een potentiële energiecrisis in Europa en het opwaartse effect daarvan op de inflatie, zijn de mondiale groeivooruitzichten de afgelopen maanden sterk verslechterd. Een zwakkere groei in de ontwikkelde economieën heeft vaak overloopeffecten op de groei in de opkomende markten, met name via het handelskanaal. Daar komt nog bij dat de opkomende markten in het algemeen te maken hebben met verslechterende omstandigheden in eigen land, nu de inflatie van de grondstoffen- en voedselprijzen het vrij besteedbare inkomen van de consument aantast. Bovendien zetten de toenemende inflatiedruk, samen met de versnelde verkrapping door de Fed en de sterke dollar, de centrale banken van de opkomende markten verder onder druk om hun beleid verder te verkrappen, wat de groei verder zal drukken. In veel opkomende markten mag dan ook een groeivertraging in de tweede helft van het jaar worden verwacht.
De groeivooruitzichten zijn echter niet alleen maar kommer en kwel. Met name China heeft zich eindelijk ontworsteld aan een golf van vergrendelingen in grote steden, waaronder Beijing en Shanghai. De lockdowns maakten er dat de economische bedrijvigheid in de eerste helft van het jaar was ingestort. De bedrijfssentimentsenquêtes zijn in juni sterk gestegen en uit harde gegevens zoals de industriële productie en de handelscijfers blijkt dat het herstel al in mei is ingezet.
Een herstel in China in de tweede helft van het jaar, zal positieve overloopeffecten hebben voor andere opkomende markten, ook al wordt de kracht ervan afgeremd door de aanhoudende schuldafbouw en de zwakte in de vastgoedsector. Opmerkelijk is ook dat de indicatoren voor het ondernemersvertrouwen in veel opkomende markten in het tweede kwartaal zelfs zijn verbeterd, wat duidt op een zekere veerkracht ten opzichte van de verslechterende vooruitzichten.
Geen systemische crisis in zicht
Enige nuancering is dus geboden bij de vooruitzichten voor de opkomende markten in de komende maanden. Gezien het externe klimaat zal het zeker geen gemakkelijke rit worden. De economische bedrijvigheid zal onder druk komen te staan door de nog steeds sterke inflatie en de zwakkere vraag in de geavanceerde economieën, terwijl de stijgende rentetarieven druk zullen uitoefenen op de overheidsbegrotingen.
De financiële markten kunnen dan ook enige tijd volatiel blijven, en het is onwaarschijnlijk dat de activa van opkomende markten in de nabije toekomst een sterke opleving zullen vertonen. Bovendien zullen de economieën met lagere inkomens waarschijnlijk het meest te lijden hebben onder het verslechterende externe klimaat, en we zien daar al tekenen van nu enkele kleinere, kwetsbare economieën schuldherstructureringsplannen zijn gaan nastreven.
Tegelijkertijd is het echter belangrijk op te merken dat er momenteel geen tekenen zijn die wijzen op de ontwikkeling van een meer systemische crisis in de belangrijkste opkomende markten.