Stijgende Europese gasprijzen geen reden tot paniek
Volatiliteit steekt weer de kop op in de Europese aardgasmarkt aan het begin van de zomer. Na een sterke daling van de prijzen bereikte het spotcontract voor het Europese TTF-gas een prijs van bijna 20 EUR/MWh (de gemiddelde prijs in het decennium vóór de pandemie lag tussen 15 en 20 EUR/MWh). Deze daling verminderde de bezorgdheid over een eventueel vervolg op de energiecrisis. De afgelopen twee weken is de gasprijs echter weer met bijna 50% gestegen tot de huidige EUR 35/MWh (figuur 1).
Er zijn ten minste twee directe oorzaken voor het duurdere gas. Ten eerste is er een onderbreking van de Noorse levering aan de EU (ongeveer 10 procent), die waarschijnlijk tot half juli zal duren. Ten tweede is er de verwachte aankondiging van een productiestop in Groningen, die ten goede komt van de bewoners van de stad. De productiestop is voorzien voor oktober, wat echter aan het begin van het verwarmingsseizoen is. De gasontginning in Groningen is uiteraard al een lange tijd dalende, maar het betreft nog steeds het grootste gasveld in de EU - onaangeboorde reserves van 450 bcm zijn gelijk aan het jaarlijkse verbruik van aardgas in de hele Europese Unie.
De ontwikkelingen moeten echter in een bredere context worden geplaatst. Hoewel de aardgasmarkt kwetsbaar blijft voor problemen aan de aanbodzijde, is de algemene situatie veel beter dan afgelopen zomer. Dit wordt duidelijk wanneer we kijken naar de reserves in de Europese Unie (figuur 2), die ruim boven het gemiddelde liggen voor deze tijd van het jaar. Volgens analisten van JP Morgan bestaat zelfs het risico dat de beschikbare reservecapaciteit in Europa in augustus vol zal zitten en dat, paradoxaal genoeg, de gasleveringen moeten worden verminderd (!).
Samengevat moet de huidige stijging van de gasprijs bekeken worden in de context van de ontwikkeling van het afgelopen jaar, toen de prijzen stegen tot meer dan 300 EUR/MWh. Er is dus is zeker geen reden tot paniek. De langere-termijncontracten blijven bovendien relatief stabiel, waarbij de gasprijs voor komend jaar sinds maart rond de 50 EUR/MWh schommelt. Dit is ook de prijs waar de markt op rekent voor de winter van 2023/2024 en de daaropvolgende winter. Een kouder dan verwachte winter zou een stijging van de gasprijs betekenen, maar niet langer een scenario waarin Europa met een acuut tekort wordt geconfronteerd.
