Begrotingsbeleid: flexibel, maar ook snel?

Marktrapport

De versomberende economische vooruitzichten brengen de rol van de economische politiek in de economie helemaal op het voorplan. De centrale bankiers lieten snel verstaan dat zij klaar staan om de economie te ondersteunen. In de VS zette de Fed de daad al bij het woord door eind juli de beleidsrente te verlagen. ECB-voorzitter Draghi laat geen kans onbenut om duidelijk te maken dat ook de ECB klaarstaat. Maar zijn verhaal klinkt toch een beetje genuanceerder. In één adem wijst hij ook op de rol van het begrotingsbeleid als de economie verder zou verzwakken.

De vraag rijst inderdaad of een nóg soepeler monetair beleid in de eurozone meer zoden aan de dijk zou zetten. In tegenstelling tot de Fed heeft de ECB in de voorbije jaren haar rente nog niet verhoogd. De rente staat nog steeds op een historisch dieptepunt. Heeft een verdere verlaging dan zin? Monetair beleid wordt soms wel eens vergeleken met een touw. Je kan daarmee een kar die te snel rijdt afremmen, maar het is nutteloos om een stilstaande kar er mee voort te duwen. Een centrale bank kan met renteverhogingen de economische groei wel afremmen, maar over de effectiviteit om via renteverlagingen de groei aan te zwengelen bestaan twijfels. Ongetwijfeld is het geloof van Draghi in de kracht van de monetaire politiek veel groter. Maar zijn verwijzing naar de rol van het budgettaire beleid laat misschien toch enige terechte twijfel vermoeden.

Ook over de effectiviteit van een budgettaire stimulering kan worden gediscussieerd. Vaak komt ze te laat, heeft ze een verkeerde focus en wordt ze niet snel genoeg teruggeschroefd. In de EU moet ze bovendien rekening houden met de begrotingsregels en het grote verschil qua niveau en recente dynamiek van de overheidsschuld tussen de verschillende landen. Vaak zijn het landen met nauwelijks budgettaire ruimte, zoals Italië, die maar al te gretig hun begrotingsbeleid willen versoepelen. Stimulering dreigt hen snel in conflict te brengen met de Europese begrotingsregels. Door die flexibel toe te passen heeft de uittredende Europese Commissie (EC) in de voorbije jaren al te grote confrontaties met regeringen vermeden. Ursula von der Leyen liet al meteen na haar aanduiding als nieuwe EC-voorzitter verstaan dat ze die flexibiliteit maximaal zal blijven toepassen. Het soepele beleid van de ECB zal ondertussen helpen voorkomen dat de financiële markten te veel flexibiliteit afstraffen.

Maar echt soelaas voor de Europese conjunctuur kan maar komen van een budgettaire stimulering in een grote economie mét budgettaire ruimte. Alle ogen zijn daarmee op Duitsland gericht. Dat land heeft budgettaire ruimte zat, maar gelijktijdig een sterke politieke afkeur voor begrotingstekorten. Komt hierin verandering en hoe snel zal dat gebeuren? Het feit dat de groeivertraging in de eurozone in sterke mate het gevolg is van de recessie in de Duitse verwerkende nijverheid kan de zaken bespoedigen. Vast staat dat de snelheid waarmee de Duitse opvattingen over het begrotingsbeleid zullen evolueren zullen bepalen of Draghi’s vraag om hulp van het begrotingsbeleid een beduidend antwoord zal krijgen. Commentaren van kanselier Merkel en minister van Financiën Scholz suggereerden het voorbije weekend dat er ruimte is voor fiscale stimulus als Duitsland in een recessie belandt. Het tweedekwartaalgroeicijfer (-0.1% kw/kw) was alvast negatief…

Lieven Noppe, Senior Economist KBC Group
 

Overheidsschuld verschilt sterk van land tot land

Disclaimer:

Dit document is opgesteld door de KBC Economics - Markets desk en is niet opgesteld door de afdeling Research.  De desk bestaat uit Mathias Van der Jeugt, Peter Wuyts en Mathias Janssens, analisten bij KBC Bank N.V., die gereguleerd wordt door de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA). Deze marktadviezen zijn het resultaat van een kwalitatieve analyse, waarin ruimte is voor ervaringen uit het verleden en persoonlijke beoordelingen. De standpunten zijn gebaseerd op de huidige marktomstandigheden en kunnen elk moment veranderen. De meest prominente input komt van publiek beschikbare gegevens, financieel nieuws, economisch en monetair beleid en courante technische analyses. De KBC Economics - Markets desk heeft redelijke inspanningen geleverd om deze informatie te verkrijgen uit bronnen die zij betrouwbaar acht, maar de inhoud van dit document is opgesteld zonder dat er een inhoudelijke analyse is gemaakt van deze bronnen. Er is niet beoordeeld of deze inzichten al dan niet geschikt zijn voor een bepaalde belegger. De meningen zijn onze huidige meningen op de datum die op dit materiaal staat en kunnen tegengesteld zijn aan eerdere aanbevelingen als gevolg van veranderde marktomstandigheden. De auteurs staan niet in voor de nauwkeurigheid, volledigheid of waarde (commerciële of andere) van dit document. Evenmin zijn de auteurs aansprakelijk jegens degenen die dit overzicht ontvangen voor de inhoud ervan of voor enig verlies of schade (hetzij uit onrechtmatige daad (inclusief nalatigheid), contractbreuk, schending van wettelijke of andere verplichtingen ) als gevolg van enig handelen of nalaten op basis van deze inhoud, evenmin voor enige vordering  tegen de auteurs met betrekking tot de inhoud van of de informatie in dit document. Eventuele meningen die hierin worden geuit, weerspiegelen het oordeel ten tijde van het opstellen van het overzicht en kunnen zonder voorafgaande kennisgeving worden gewijzigd. Gezien de aard van dit advies (gekoppeld aan valuta en rente) is het advies over het algemeen niet specifiek van aard.   Als zodanig is er geen verwijzing naar enig corporate finance contract en als zodanig is er geen 12 maanden overzicht op basis van de verschillende adviezen. Dit document is slechts geldig gedurende een zeer beperkte periode, als gevolg van de snel veranderende marktomstandigheden.

Gerelateerde publicaties

Eerste Labour-begroting: op en over het randje

Eerste Labour-begroting: op en over het randje

Europese groei zet ECB te kijk

Europese groei zet ECB te kijk

Centraal-Europese munten in het defensief

Centraal-Europese munten in het defensief

Op scherp richting de cijferlawine

Op scherp richting de cijferlawine