Franse regering valt in 3 … 2 … 1 …
Valt straks de Franse regering? Die kans zit er dik in. De centrum(-rechtse) regering van eerste minister Barnier staat voor een haast onmogelijke opdracht: ontspoorde publieke financiën op orde krijgen zonder meerderheid en in een gefragmenteerd parlement met uitersten zo sterk dat ze de facto vetorecht bezitten. In het begrotingsvoorstel voor 2025 mikt de coalitie onder Barnier op een tekort van 5% tegenover >6% dit jaar. Kostenplaatje: €60 miljard euro aan besparingen en lastenverhogingen.
De linkerflank (Nouveau Front Populaire, NFP) vindt het wetsvoorstel veel te asociaal. Het is overigens onwaarschijnlijk dat Barnier ooit op hun steun kan rekenen. De NFP beschouwt zich als winnaar van de parlementsverkiezingen in juli maar kreeg van president en ideologische tegenpool Macron niet de kans om een regering op de been te brengen. De NFP is uit op de val van de huidige en legde daarvoor al meermaals een motie van wantrouwen op tafel. Tot nu toe zonder succes dankzij de onthouding van de rechterzijde, de Rassemblement National (RN). De Barnier-administratie overleeft voorlopig dus bij gratie van de RN. Dat zet de partij, met boegbeeld Marine Le Pen, in een bijzonder sterke positie, die van kingmaker. En van die hefboom maken ze nu gebruik. Het begrotingsvoorstel in zijn huidige vorm overschrijdt meerdere rode lijnen van de RN. Minister van Financiën Armand kwam vorige week aan één van de vele verzuchtingen tegemoet. Dat volstond voor Le Pen niet, die afgelopen weekend de regering een ultimatum serveerde: pas aan, of anders …
Anders is het over en uit en mogelijk heel binnenkort. Het wetsvoorstel bestaat grosso modo uit twee blokken. Een deel gaat over de financiering van de sociale zekerheid, het andere behandelt de werkingsmiddelen van de regering. Het geheel moet ten laatste op 21 december worden goedgekeurd. Het parlement stemt deze namiddag over dat eerste. De RN is tegen en liet dat bij monde van voorzitter Bardella vanmorgen al weten. Barnier is niet geneigd tot aanpassingen die de macht van RN onderschrijven en zelfs nog uitvergroten. Zonder steun van de RN sneuvelt het voorstel. De Franse grondwet laat met het befaamde artikel 49.3 Barnier dan toe om het parlement te omzeilen. Maar hiermee wekt hij de toorn van links én rechts op: er volgt gegarandeerd een motie van wantrouwen. Zal de Rassemblement National de dreiging van afgelopen weekend dan hardmaken? We denken van wel.
De Franse grondwet voorziet enkele vangnetten als de regering valt. Een daarvan koopt tijd door de begroting van dit jaar voor enkele maanden over te dragen naar het volgende. Een andere optie houdt in dat Barnier de begroting alsnog en buiten het parlement om doorduwt. Maar hoe dan ook is hij eerste minister af en begint de zoektocht van Macron opnieuw. De context – een versnipperd parlement en een fiscale puinhoop – blijft echter dezelfde. Tenzij Macron ontslag neemt, zijn nieuwe verkiezingen pas mogelijk een jaar na de vorige. Die politieke janboel is een van de vele kopbrekens van onze Europese eenheidsmunt en van Franse activa in het bijzonder. Lokale aandelen doen het van vandaag beduidend slechter. Franse renteverschillen met Duitsland of de Europese swapmarkt, een graadmeter van het kredietrisico, lopen opnieuw op en merkelijk meer dan in de rest van de EU. Bij de opening vanmorgen steeg de Franse tienjaarsrente zelfs heel even uit boven de Griekse … De boodschap van de markt is duidelijk. Het is wachten tot die doordringt in Parijs.
Franse renteverschillen (rood) lopen opnieuw op. Val van de regering lonkt.
