Exit Truss
Het Britse politieke schouwspel eindigde gisteren in een tragedie voor Liz Truss. In een toespraak van minder dan twee minuten kondigde ze haar ontslag als eerste minister aan. Haar exit volgde op minder dan één week nadat ze voormalig Brits minister van Financiën Kwasi Kwarteng opofferde voor de fiscale revolutie die als een boemerang in het gezicht terugkeerde. Ze gaan beide de geschiedenis in, maar voor de foute redenen. Kwarteng zong het 38 dagen uit, het minst voor een minister van Financiën in bijna 190 jaar. Truss’ 44 dagen maken van haar de kortst zittende premier ooit. Ze maakte wel twee monarchieën mee. Geen enkele naoorlogse premier doet haar dat na. Ze deelden verantwoordelijkheid over de meest radicale lastenverlagingen sinds de jaren zeventig. Ze waren getuige van een crash van het Britse pond tot een nieuw dieptepunt tegenover de Amerikaanse dollar. En ze brachten de economie naar de rand van een systeemcrisis. Er zijn er voor minder ontslagen.
De race voor het nieuwe premierschap woedt al volop. Het wordt geen lang uitgesponnen concours, zoals na het ontslag van Boris Johnson afgelopen juli, waarin een breed spelersveld uiteindelijk tot twee hoofdkandidaten wordt herleid. Voor een plaatsje op het stembiljet moeten gegadigden eerst de rugdekking krijgen van minstens 100 van de 357 Tory-parlementsleden. Tories hebben daarvoor tijd tot maandagnamiddag. Onder deze regels zijn er maximaal drie kandidaten. De bookie favorite is Rishi Sunak. Hij delfde het onderspit tegen Truss tijdens de vorige campagne zes weken geleden. Penny Mordaunt viel een ronde eerder af maar speelt vandaag opnieuw mee voor de knikkers. Op de derde plaats staat voorlopig niemand minder dan … Boris “Hasta la vista, baby” Johnson. Het zou de ultieme u-bocht van de Britse politiek zijn. Is er iemand die hem durft uit te sluiten?
De zoveelste plotwending in een saga normaliter voorbehouden aan derdewereldlanden had gisteren een beperkte impact op het Britse pond. De munt sloot gisteren min of meer onveranderd tegenover de euro net boven EUR/GBP 0,87. Zelfs de markten durven op dit moment geen conclusies trekken. Het gebeuren heeft overigens ook gevolgen voor de Bank of England. De huidige minister van Financiën Hunt stelt hoogstwaarschijnlijk zijn groot exposé uit tot na 31 oktober. Hij scheurde Truss’ economische agenda eerder al in stukken maar de BoE heeft tijdens de beleidsvergadering begin november (incl. nieuwe prognoses) hoe dan ook nog geen zicht op de exacte fiscale intenties van de nieuwe regering. Die bepaalden nochtans mee of de centrale bank voluit op de rem zou trappen met een renteverhoging van 100 bpn of zelfs meer. De kans op dergelijke drastische actie verkleint in elk geval. De desastreuze kleinhandelsverkopen van deze morgen zwakken de case verder af. Britse geldmarkten houden ondertussen rekening met 75 bpn. Het pond beleeft weinig plezier aan de politieke rollercoaster. Onder Truss zag de munt af van aanzienlijk oplopende risicopremies. Maar een nieuwe, allicht fiscaal conservatieve regering betekent een pijnlijkere recessie in de nabije toekomst.