De parlementaire coup van brexit
Theresa May is de controle kwijt. Over brexit en slechts tijdelijk, weliswaar. Het Britse parlement stemde in een niet zo ver verleden May’s verguisde brexitakkoord al tweemaal met een overgrote meerderheid weg. Het maakte glashelder duidelijk wat het parlement niet wil. Maar de Britse parlementsleden moeten maar eens kleur bekennen en aangeven wat ze wél willen, sneerde May meermaals. Welnu, het parlement nam gisteren daartoe een eerste belangrijke stap.
May vatte gisteren het parlementair debat aan met de vaststelling dat er onvoldoende steun voor het huidige brexitakkoord is. Een open deur intrappen, heet dat dan. Ze veegde daarmee de geruchten over een mogelijk derde parlementaire stemming (eventueel gepland op vandaag) van tafel. De eerste minister heeft de afgelopen jaren al heel wat uppercuts ontweken en vooral geïncasseerd. Maar een quasi zekere nieuwe nederlaag is zelfs voor de inmiddels volleerd bokser een brug te ver.
May’s beslissing werd op hoongelach onthaald, maar de ernst keerde snel terug toen Letwin’s voorstel op tafel belandde. De voormalige Tory wou dat het parlement één dag de wetgevende agenda kaapt. Het was de mogelijkheid voor het parlement om het brexitheft eindelijk in eigen handen te nemen want de Britse parlementsleden mogen dan zelf het parlementair debat inrichten. Dat is normaal het voorrecht van de regering. Letwin’s voorstel omvat een reeks indicatieve stemmingen over een wijd scala van mogelijke brexitalternatieven en werd met een kleine meerderheid (329 – 302) goedgekeurd.
Krijgen we dan eindelijk zicht op de échte wil van het parlement? Dat is twijfelachtig. Want afgezien van het belangrijk precedent dat het goedgekeurde Letwin-voorstel creëert, voegt het eerder een nieuwe laag toe aan de al dikke brexitmist. De diverse opties waarover het parlement zich woensdag (normaliter) uitspreekt zijn immers bijzonder uiteenlopend. De meest geciteerde omvatten naast de twee uitersten (een ‘no deal’ brexit en géén brexit) ook heel wat opties daartussenin. Van een relatief harde brexit onder een vrijhandelsakkoord, over May’s huidige deal tot een veel zachter vertrek uit de EU. Dat bestaat bijvoorbeeld uit het huidige akkoord aangevuld met toegang tot de Europese eenheidsmarkt. Een nieuw referendum behoort eveneens tot de mogelijkheden. Veel hangt af van hoe de stemming georganiseerd wordt, maar het is niet onwaarschijnlijk dat ook die ‘ultieme’ vorm van democratie uitdraait op een impasse. Er bestaat enkel een duidelijke meerderheid om een ‘no deal’ te vermijden. De stemming is overigens niet juridisch bindend en May kan ze naast zich neerleggen.
Het is begrijpelijk dat de kwantumsprong van sterling uitblijft. Langetermijnbeleggers houden zich al even afzijdig op de sterlingmarkt. Maar ook beleggers met een kortere horizon laten zich niet langer blind leiden door de ‘politieke ontwikkeling van de dag’. EUR/GBP won gisteren lichtjes terrein (sterling verloor) en blijft momenteel zweven in de hoge 0.85-zone. Het Letwin-voorstel is een nobel initiatief, maar het is onvoldoende om het pond, dat in een iets ruimer perspectief al stevig hoger noteert, verder duurzaam te ondersteunen. Wordt zeker vervolgd.