Sluit Griekenland het crisis-hoofdstuk eindelijk af?

In 2010 sloeg de Europese kredietcrisis toe. Griekenland was het grootste kind van de rekening. Verschillende noodleningen, tal van bezuinigingsmaatregelen en enkele (politieke) crisissen later doet het land van premier Tsipras een poging om die zwarte bladzijde in haar rijke geschiedenis om te draaien. Gisteren kondigde het land voor het eerst in negen jaar een nieuwe uitgifte van staatspapier met een looptijd van tien jaar aan. Een nieuwe start?

Je zou het bijna vergeten, maar voor de term ‘brexit’ haalden men de mosterd uit Griekenland. Toen het land in 2010 in financiële moeilijkheden belandde, leidde dat tot diverse politieke en economische crisissen. Heel even leek dat in 2012 te leiden tot een vrijwillige of gedwongen uittreding uit de eurozone: ‘grexit’. Zo ver kwam het uiteindelijk niet. De Europese Commissie, de Europese Centrale Bank (ECB) en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) legden onder de naam “Trojka” diverse bezuinigingsmaatregelen op aan Athene, in ruil voor financiële noodsteun. Drie ‘bailouts’ en €289 miljard aan steun later probeert Griekenland opnieuw de rug te rechten. Voor het eerst sinds maart 2010 trekt ze zelf naar de schuldenmarkt met een obligatie-uitgifte met een looptijd van 10 jaar.

Vorige maand trok Griekenland al met een 5-jaarsobligatie richting de markt en haalde daarbij €2,5 miljard op. Ratingbureau Moody’s trok afgelopen vrijdag de kredietrating op van B3 tot B1. Ze wees daarvoor o.a. naar de hervormingspolitiek die stilaan vruchten afwerpt. Het signaal voor de Griekse schatkist om zich opnieuw richting de kapitaalmarkten te wenden. Voor premier Tsipras, die volgens recente polls niet zal worden herverkozen tijdens de nationale verkiezingen later dit jaar, geldt dit als het bewijs dat het land de zwarte bladzijde stilaan kan omdraaien. Maar is dit wel zo?

Economisch gezien doet Griekenland het momenteel inderdaad lang niet slecht. De economie groeit al zes kwartalen op rij en de werkloosheid daalt traag maar gestaag van 28% (piek) tot 18.5%. Sinds de crisis ongemeen hard toesloeg, onderging de Griekse bevolking echter een welvaartsverlies van 25%. Daar is het voorlopig amper van hersteld. De totale staatsschuld bedraagt nog steeds meer dan 180% van het BBP en Griekenland is daarmee nog altijd de slechtste leerling van de Europese klas. De Griekse schuldenberg wordt pas tegen 2060 geacht tot 100% van het BBP te convergeren. Die hypothese rust evenwel op optimistische veronderstellingen: een begrotingsoverschot van 3.4% in de komende 10 jaar en vanaf dan een overschot van 2.2%. Een lichte overschatting van de cijfers of een nieuwe (politieke of economische) crisis gooien die berekening al snel uit koers. Griekenland heeft dus nog een lange weg te gaan.

De Griekse kredietrisicopremie bovenop de (veilige) Duitse 10-jaarsrente bedroeg op het hoogtepunt van de crisis meer dan 3500 basispunten. Sindsdien herstelde Griekenland zich mede door de diverse steun- en besparingsprogramma’s. Het ECB- beleid en de kredietupgrade van Moody’s afgelopen vrijdag stuurde de Griekse 10-jaarsrente naar haar laagste niveau sinds begin 2006. Griekenland trekt dus aan pre-crisis niveaus naar de schuldenmarkt. Dat is vooral te danken aan het gunstige profiel van de uitstaande schuld. Het leeuwendeel is verschuldigd aan de ‘Trojka’ en beslaat looptijden waarvan de vervaldag verder in de toekomst ligt dan de vervaldagen van de nieuwe obligatie-uitgiftes. De markt gaat er daardoor vanuit dat er voldoende afbetalingscapaciteit aanwezig is.