Groene obligatiemarkt krijgt groeispurt
In december 2016 kaapte Polen de prestigieuze eer van eerste uitgever van een “groene” overheidsobligatie voor de Franse neus weg. Verrassend want Polen was op dat ogenblik onder meer nog eigenaar van de grootste vervuiler van de EU: de op bruinkool-gestookte thermische centrale in Belchatow. De Fransen waren er dan weer op gebrand om het klimaatakkoord van Parijs te verzilveren, maar moesten het in januari 2017 met een tweede plaats doen.
Sindsdien ontplooide de markt voor groene (overheids)obligaties zich langzaam maar zeker. In Europa volgden in 2018 België, Litouwen en Ierland. De jaren nadien pikten onder meer Nederland, Zweden, Hongarije, Duitsland, Italië en Spanje gretig hun wagonnetje aan. Globaal gezien steeg de uitgifte van nieuwe groene overheidsobligaties stelselmatig. Na het < €1 miljard Poolse debuut in 2016 steeg de netto-uitgifte tot en met vorig jaar jaarlijks met een kleine €10 miljard.
Dit jaar kreeg de markt van groene overheidsobligaties een groeispurt. De netto-uitgifte is al meer dan verdubbeld ten opzichte van vorig jaar (+- €75 miljard). De uitgestelde klimaatconferentie in Glasgow (31 oktober tot 12 november) was onrechtstreeks aanleiding voor het Britse debuut. Een maand lang kreeg de 12-jarige obligatie de titel van grootste groene uitgifte ooit. De Britse schatkist haalde maar liefst £10 miljard op dankzij uitpuilende orderboekjes (£90 miljard). Deze week onttroonde de EU het VK. De eerste groene EU-obligatie met een looptijd van 15 jaar trok een investeerdersvraag ten belope van €135 miljard. De Europese Commissie plaatste €12 miljard in de markt. Beleggers krijgen voorlopig niet genoeg van de groene obligatiegolf, waardoor emittenten ze zelfs iets goedkoper kunnen plaatsen dan gewone schuld. De kans dat die groene premie (greenium) langzaam verdwijnt is reëel in de exponentieel groeiende markt.
De EU maakt er een erezaak van om de groene shift mee te bewerkstelligen. In het kader van de financiering van het NextGenerationEU-herstelfonds (€750-800 miljard) wordt de EU de volgende jaren een serie-emittent. Dit jaar mikte de EU op €80 miljard. Tussen 2022 en 2026 stijgen de netto-volumes tot €150 miljard per jaar. De Europese Commissie wil een derde van de uitgiftes doen via groene obligaties. Concreet moeten EU-lidstaten die middelen gebruiken voor specifieke projecten rond bijvoorbeeld energie-efficiëntie, transport of natuurbehoud. De energiecrisis die nu boven het Europese continent hangt versterkt alleen maar de vraag naar alternatieve, milieuvriendelijke, energiebronnen en projecten. De grote afwezige in het verhaal blijft voorlopig de VS. De Amerikaanse schatkist heeft geen concrete plannen om op de groene golf mee te surfen. Hier en daar wordt wel geopperd dat President Biden de geplande infrastructuurwerken (na goedkeuring door het Congres) kan/wil gebruiken om de inhaalbeweging in te zetten.
Mathias Van der Jeugt, KBC Marktenzaal