Turkse centrale bank zet belangrijke stap

Gisteren keek de markt met meer dan gemiddelde aandacht uit naar de beslissing van de Turkse centrale bank (CBTR). Die stond al een tijd met de rug tegen de muur, geconfronteerd met een zichzelf versterkende spiraal van oplopende inflatie en een munt in vrije val. Normaal probeer je dat te doorbeken met een forse verhoging van de (reële) rente. Die reële rente was in Turkije negatief (inflatie van 11.9% en een beleidsrente tot gisteren van 10.25%). Weinig interessant voor (buitenlandse) investeerders zeker omdat je in een economie als Turkije toch nog voor andere risico’s een vergoeding wil krijgen. Die ‘logische actie’ werd tot voor kort echter verhinderd door ‘Erdoganomics’. De Turkse President, die een stevige politieke vinger in de pap heeft in het beleid van CBTR, ventileerde regelmatig zijn visie dat een hogere rente de inflatie eerder aanwakkert dan afkoelt. De facto wilde Erdogan vooral voorkomen dat een te hoge rente de binnenlands vraag/groei zou afremmen. Toen de CBTR na een eerste bescheiden verhoging in september geen verdere actie ondernam in oktober, was het hek voor de Turkse Iira helemaal van de dam. EUR/TRY veerde op boven 10, begin dit jaar was dat nog 6.5. Een aantal technische monetaire trucs om de val van de munt af te remmen en de liquiditeit te verkrappen, overtuigden de markten niet.

Erdogan schoof zijn alternatieve economische visie (minstens tijdelijk) opzij. Eerder deze maand werden de minister van Financiën en het hoofd van de CBRT vervangen. De nieuwe centrale bankier, Naci Agbal, verhoogde gisteren de beleidsrente van 10.25% tot 15.00%. In de beleidsverklaring belooft de CBTR alles in het werk te stellen om de inflatie(verwachtingen) in te dijken. Ze gaat het beleid ook transparanter te maken. De financiering van de economie zal voortaan opnieuw verlopen via de beleidsrente (1-week repo) en niet meer via een kluwen van alternatieve financieringsmechanismen. Is dit nu de grote orthodoxe ommekeer in het Turkse beleid? De markt reageerde gisteren alvast positief. De lira won iets meer dan 2% tegen de euro. Dat komt bovenop een stijging van meer dan 10% eerder deze maand nadat Erdogan aangaf het geweer van schouder te zullen veranderen. So far so good.

Toch enkele bedenkingen. Geloofwaardigheid wordt ‘opgebouwd’. Zo wordt het uitkijken hoeveel ruimte nieuwe centrale bankier krijgt van Erdogan, bijvoorbeeld om indien nodig verdere stappen te zetten als de inflatie te hoog blijft of verder zou stijgen. Bovendien is de verstrakking minder groot dan ze op het eerste gezicht lijkt. Via al die alternatieve financiering lag de fundingkost voor de banken de facto al niet zoveel onder de huidige 15%. De lira kan ook opnieuw onder druk komen door niet-economische factoren: algemeen risicosentiment of geopolitieke spanning. Denk maar aan eventuele spanning met de VS over de aankoop van Russisch militair materiaal. Is de CB bereid om een daling van de lira omwille van dit soort redenen te counteren met een nog hogere rente? Last but not least, monetaire verstrakking om inflatie af te remmen en financiële stabiliteit te herstellen gaat bijna per definitie wegen op de groei. Anders gezegd: hoe veel groei is Erdogan bereid op te offeren om die geloofwaardigheid en financiële stabiliteit te herstellen? Zal hij niet te snel de rente terug lager willen?
Turkije zette gisteren een noodzakelijke stap om de rust op de (wissel)markt te herstellen. Vanaf vandaag moet het ‘bewijs van doortastendheid’ leveren. Op korte termijn ligt er een bodem onder de lira. Op langere termijn blijven we afwachtend. Er is niet veel tegenwind (intern of extern) nodig om de markt opnieuw te doen twijfelen.