Orban grijpt alle macht
EUR/HUF flirt opnieuw met het 360-niveau, de hoogste koers ooit op de tabellen. Een zwakke Hongaarse forint ligt aan de basis van de meest recente beweging en dat kan nog wel even zo blijven. De HUF-daling kwam er nadat Hongaars premier Orban zijn bijnaam – ORBINATOR – alle eer aan deed. Orban’s Fidesz-partij gebruikte haar 2/3e meerderheid in het parlement om zichzelf buitenspel te zetten en alle beslissingsmacht voor onbepaalde duur in de handen van Orban te leggen. Een éénmansregering met volmachten. In theorie kan het grondwettelijk hof nog weerwerk bieden, maar het is een publiek geheim dat de hoogste Hongaarse rechterlijke macht ook naar de pijpen van Orban danst. Behalve de depreciatie van de forint, deden investeerders Hongaarse activa van de hand. De acties plaatsen vraagtekens bij de Hongaarse Baa3/BBB kredietratings, net boven rommelkrediet. Internationale kapitaalvlucht dreigt. De Hongaarse rentes stegen met zo’n 15 basispunten.
De noodwet komt er officieel om de gevolgen van de corona-pandemie het hoofd te bieden. Officieus neemt Orban het heft in eigen handen op een ogenblik waarop Europa worstelt met haar eigen problemen. De Hongaarse leider spiegelt zich aan gelijkaardige machtsontplooiingen in Rusland, China en Turkije. Het Hongaarse precedent is een uitvergroting van een trendbeweging die al enkele jaren aan de gang is en dreigt in een stroomversnelling te raken: een terugkeer naar natiestaten. De coronacrisis toont onder meer een opflakkering in anti-EU sentiment in Zuid- en West-Europa waar ze een gebrek aan solidariteit hekelen. Vanuit noordelijke hoek is het lakse begrotingsbeleid en het onvermogen/de onwil om structurele hervormingen door te voeren een doorn in het oog. Een moeilijke quid pro quo kan nog een uitweg bieden.
Orban’s machtsgreep kan ook gevolgen hebben voor de “onafhankelijke” centrale bank. Vorige week hield die, in tegenstelling tot de Centraal-Europese buren, de belangrijkste rentes ongewijzigd (beleidsrente 0.9%; depositorente -0.05%). Van een direct aankoopprogramma van activa maakte ze ook geen gewag. De MNB helpt wel de economie stutten via het afschaffen van de reserveverplichtingen van banken en via het ter beschikking stellen van liquiditeit ten belope van ongeveer 20% van het Hongaarse BBP (ongeveer EUR 27 miljard) aan interessante voorwaarden. Hoe financiële instellingen die middelen (looptijden van 3 maanden tot 5 jaar) inzetten, speelt geen rol.
CNB verlaagt rente verder
Behalve de Hongaarse centrale bank vergaderde ook de Tsjechische CNB. Ze verlaagde de beleidsrente verder met 75 basispunten tot 1% en liet verstaan dat de bodem nog niet bereikt is. Voorlopig volgde nog geen officiële aankondiging van obligatie-aankopen. De Tsjechische minister van Financiën zei daarover eerder vorige week dat ze een akkoord bereikt had met CNB-voorzitter Rusnok. Het parlement moet eerst nog de nodige wetswijzigingen toestaan. Rusnok verduidelijkte vanochtend dat een mogelijk CNB-programma in geen geval op de bazooka van de ECB zal lijken. Details blijven dus uit. De CNB-gouverneur zei verder dat de centrale bank tot nu toe nog niet intervenieerde om een ongecontroleerde verzwakking van de CZK te vertragen/om te draaien. EUR/CZK fluctueert sinds midden maart tussen 27 en 28.
Mathias Van der Jeugt, KBC Marktenzaal