Met alle Chinezen, maar niet met Italië

Marktrapport

Het coronavirus rukt op in Europa, met dank aan een nieuwe virushaard in Noord-Italië. De markten bloeden, zoals we de afgelopen dagen al uitvoerig hebben besproken. Hoe gevaarlijk is de virusuitbraak in Italië voor de Europese economie? Antwoord: veel gevaarlijker dan wat zich in China heeft afgespeeld. Want we moeten het onder ogen zien: de zwakste schakel van de Europese economie wordt in het hart getroffen. De Italiaanse economische groei ging in het vierde kwartaal van 2019 al kopje-onder (-0.3% qoq). Institutioneel en politiek rammelt het land al decennialang. Ondanks de charmante pogingen van premier Conte om la bella Italia aan te prijzen als veilige toeristenbestemming, mogen we ervan uitgaan dat het toerisme, geen onbelangrijke bron van inkomsten, maar ook geen onbelangrijke bron van verdere virusverspreiding, klappen zal krijgen. De Italiaanse economie zal zwarte sneeuw zien. En zwarte sneeuw in de Italiaanse laars zal de economische temperatuur in gans Europa treffen, mathematisch door het relatieve belang van Italië als derde grootste Europese economie, maar ook via oversijpelingseffecten naar andere Europese economieën.

Laat ons even stilstaan bij de linken tussen Italië en de andere Europese landen. Italië is een relatief open land. De handel als % van het BBP bedroeg in de periode 2016-2018 29,4% waarmee Italië tot de Europese middenmoot behoort. 56% (59%) van de Italiaanse export (import) gaat naar (komt uit) de rest van de EU. Daarmee behoort Italië tot de Europese landen met de minst sterke integratie in de Europese eengemaakte markt en dus een belangrijke schakel naar niet-Europese markten. De Italiaanse handel is sterk gedifferentieerd, zowel geografisch als qua producten. Dat is eigenlijk één van de sterkten van de Italiaanse economie en compenseert heel wat andere economische uitdagingen. Maar vandaag is het een nadeel aangezien Italiaanse bedrijven heel wat contacten hebben met klanten en leveranciers in vele landen en sectoren. De farmasector en de auto-industrie zijn de belangrijkste industriële export- en importsectoren, maar ook de rijke Italiaanse gastronomie steekt vaak de landsgrenzen over.

Een bijzondere eigenschap van de Italiaanse economie is de sterke verstrengeling in global value chains. In vergelijking met vele andere Europese landen integreren Italiaanse bedrijven bijzonder veel buitenlandse inputs in hun productieproces. Voor de ganse industrie gaat dat over 28,1% van de totale exportwaarde (WTO, 2015 cijfers). Belangrijkste toeleveranciers zijn Duitsland, Frankijk en China. Daarmee wordt de link met China pijnlijk duidelijk, maar eveneens de risico’s die een virusuitbraak in Italië met zich meebrengt, namelijk een directe bedreiging van de twee grootste Europese economieën.

Het is dus van cruciaal belang dat enerzijds het virus zo veel mogelijk binnen Italië wordt gehouden. Italië is een heel makkelijke toegangspoort tot de ganse Europese bevolking. Anderzijds zal elke economische verstoring in Italië, die uit drastische quarantainemaatregelen onvermijdelijk volgt, zich heel snel verspreiden over West-Europa. Met een Franse economie die in het Q4 eveneens in het rood dook, grotendeels door de sociale onrust, en een Duitse economie die stagneerde en moeizaam tracht te herstellen van de klappen van 2019, is dit geen prettig vooruitzicht. Vraag is of Italië even draconische maatregelen kan en wil nemen als de Chinese overheid. Een lockdown van steden, beperking van mobiliteit, ingrijpen in het economisch leven liggen veel gevoeliger in een democratie en in een markteconomie. Best gebeurt dit ook in een Europees kader want heel snel zullen de discussies volgen over welke staatssteun toelaatbaar is of wat soort grenscontroles mogelijk zijn. Italië is de achillespees van Europa, maar dit is geen Italiaans probleem. Het is een Europees probleem dat om een solidaire en kordate Europese aanpak schreeuwt.

 

Figuur - Italië: backward participation in global value chains (total industry, % of exports)

Disclaimer:

Dit document is opgesteld door de KBC Economics - Markets desk en is niet opgesteld door de afdeling Research.  De desk bestaat uit Mathias Van der Jeugt, Peter Wuyts en Mathias Janssens, analisten bij KBC Bank N.V., die gereguleerd wordt door de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA). Deze marktadviezen zijn het resultaat van een kwalitatieve analyse, waarin ruimte is voor ervaringen uit het verleden en persoonlijke beoordelingen. De standpunten zijn gebaseerd op de huidige marktomstandigheden en kunnen elk moment veranderen. De meest prominente input komt van publiek beschikbare gegevens, financieel nieuws, economisch en monetair beleid en courante technische analyses. De KBC Economics - Markets desk heeft redelijke inspanningen geleverd om deze informatie te verkrijgen uit bronnen die zij betrouwbaar acht, maar de inhoud van dit document is opgesteld zonder dat er een inhoudelijke analyse is gemaakt van deze bronnen. Er is niet beoordeeld of deze inzichten al dan niet geschikt zijn voor een bepaalde belegger. De meningen zijn onze huidige meningen op de datum die op dit materiaal staat en kunnen tegengesteld zijn aan eerdere aanbevelingen als gevolg van veranderde marktomstandigheden. De auteurs staan niet in voor de nauwkeurigheid, volledigheid of waarde (commerciële of andere) van dit document. Evenmin zijn de auteurs aansprakelijk jegens degenen die dit overzicht ontvangen voor de inhoud ervan of voor enig verlies of schade (hetzij uit onrechtmatige daad (inclusief nalatigheid), contractbreuk, schending van wettelijke of andere verplichtingen ) als gevolg van enig handelen of nalaten op basis van deze inhoud, evenmin voor enige vordering  tegen de auteurs met betrekking tot de inhoud van of de informatie in dit document. Eventuele meningen die hierin worden geuit, weerspiegelen het oordeel ten tijde van het opstellen van het overzicht en kunnen zonder voorafgaande kennisgeving worden gewijzigd. Gezien de aard van dit advies (gekoppeld aan valuta en rente) is het advies over het algemeen niet specifiek van aard.   Als zodanig is er geen verwijzing naar enig corporate finance contract en als zodanig is er geen 12 maanden overzicht op basis van de verschillende adviezen. Dit document is slechts geldig gedurende een zeer beperkte periode, als gevolg van de snel veranderende marktomstandigheden.

Gerelateerde publicaties

De gevreesde tweede ronde van de inflatiekamp

De gevreesde tweede ronde van de inflatiekamp

De ECB is de Fed niet

De ECB is de Fed niet

SNB haalt grof geschut boven

SNB haalt grof geschut boven

JPY bereidt zich voor op volatiel eindejaar

JPY bereidt zich voor op volatiel eindejaar