Centrale banken: toen, nu en straks

Vandaag staan we even stil bij Paul Volcker, de standvastige centraal bankier die gisteren overleed op 92-jarige leeftijd. De gewezen Amerikaanse inflatietemmer zetelde van 1979-1987 als voorzitter van de Fed. Gedurende die periode maakte Volcker korte metten met een torenhoge Amerikaanse inflatie die onder zijn voorganger opliep tot om en bij 12%. Volcker, die meerdere malen zijn ongenoegen uitte over het beroerd optreden van zijn Fed-kompanen in het bestrijden van inflatie, was voorstander van drastischere maatregelen. Hij diende de Amerikaanse economie een meedogenloze shocktherapie toe. Het resultaat: torenhoge rentes, onderdrukte prijzen en consumptie en een piekende werkloosheidsgraad die de Amerikaanse economie in 2 opeenvolgende recessies stuwden. Ondanks veel kritiek, hield de toenmalige Fed-voorzitter voet bij stuk. Standvastigheid is immers “het enige middel tegen de hindernissen van een ijverzuchtig lot”, aldus Jean-Baptiste Rousseau. Volcker was dan ook met vlag en wimpel geslaagd. De volhardende centraal bankier bedwong de fikse inflatie en legde de basis voor een duurzame en vruchtbare economie die anderhalf decennium aanhield tot de dot-combubbel (1997-2000).

Fast forward
Laten we nu even een blik werpen op het spiegelinflatiescenario van vandaag. Menig centrale banken worstelen om de inflatie op te krikken in een post QE-periode. De Amerikaanse Fed moet voorlopig genoegen nemen met een inflatie van 1.8% (j/j) terwijl de ECB zich tevreden moet stellen met een magere 1% (j/j). Vele renteverlagingen en een fikse kwantitatieve versoepeling slaagden er niet in de inflatie bij te spijkeren tot het gewenste 2%-niveau. Het is dan ook uitkijken wat de Fed en de ECB deze week uit de mouwen toveren.
De Amerikaanse Fed vergadert morgen. Na drie renteverlagingen zette de Fed die automatische piloot op stop. Voorzitter Powell signaleerde dat de Fed even klaar is met aanpassingen aan het beleid en dat de afgelopen drie renteverlagingen de Amerikaanse economie voldoende zuurstof moeten geven om tegenwinden het hoofd te bieden. Recent sterke economische data spelen in de kaart van de afwachtende Fed. De beleidsbeslissing van morgen wordt vergezeld met geüpdatete groei- en inflatieprognoses (de zgn. dots) van de centrale bank, die markten een blik achter de schermen gunnen. Markten rekenen alvast niet op een verrassingseffect van de Fed. Beleggers verwachten morgen (97%) en in 2020 ongewijzigde rentes. Wel is het uitkijken of de Fed in 2020 met iets nieuws op de proppen komt n.a.v. zijn beleidsherziening.
Donderdag is het aan de ECB. Christine Lagarde zal voor het eerst sinds haar aantreden als voorzitster een beleidsvergadering leiden. Aan de parameters van het monetair beleid zal ze wellicht niet sleutelen. Wel is het uitkijken naar welke frisse wind er nu door Frankfurt waait. Hoe pakt ze haar eerste persconferentie zal aan en welke persoonlijke accenten legt ze (bv. een groener beleid)? De nieuwe ECB topvrouw zal op de persconferentie wellicht veel vragen krijgen over de evaluatie van de strategie die ze heeft aangekondigd. Lagarde kondigde deze week in het Europees Parlement aan dat de ECB in het kader van de strijd tegen de klimaatsverandering haar obligatieaankopen kan bijsturen. Voorts zal de ECB wellicht ook haar inflatiedoelstelling van ‘minder dan maar dicht bij 2%’ herbekijken.

Youssra El Nasire, KBC Marktenzaal