Nieuw Grieks drama in de maak?

Marktrapport

De Griekse economie beleeft momenteel een wonderbaarlijk herstel. Niemand had dit enkele jaren geleden verwacht. De vorige Griekse regering, een coalitie tussen de radicaal-linkse partij Syriza en de rechts-populistische partij Onafhankelijke Grieken, onder leiding van de premier Alexis Tsipras, bouwde tegen alle verwachtingen in een verstandshuwelijk op met de Europese instellingen. Daardoor werd Europa tegelijk vriend en vijand. Als vriend behoedden Europese fondsen Griekenland voor een faillissement, maar tegelijk gold Brussel – zoals zo vaak – als de boosdoener voor alle pijnlijke hervormingen en besparingen. Het palmares van de regering Tsipras is indrukwekkend. Nooit eerder werden in Griekenland dergelijke draconische maatregelen doorgevoerd. Het water stond hen dan ook aan de lippen. Maar het hele proces is een calvarietocht geweest om nooit nog te herhalen.

Niet verwonderlijk sneuvelde Tsipras bij de recente parlementsverkiezingen. Hij werd opzij geschoven door een rechts-conservatieve coalitie onder leiding van Kyriakos Mitsotakis. De nieuwe premier wil het hervormingsprogramma van zijn voorganger verderzetten, liefst nog wat meer en sneller. De nieuwe regering zit echter niet meer gevangen in een strak Europees keurslijf. De bijkomende hervormingen zijn dus een vrije keuze van de Griekse regering, die hiermee hoopt de structurele problemen uit het verleden definitief van zich af te schudden. Vanuit economisch standpunt is deze beleidskeuze goed nieuws. Gesteund door de lage rentes en de blijvende Europese financiële steun is dit het uitgelezen moment om de Griekse economie verder te hervormen en fundamenteel te versterken.

Enkele cijfers tonen aan dat het hervormingspad vruchten afwerpt, maar de uitdagingen blijven groot. De Griekse werkloosheidsgraad bereikte een piek van 27,7% in maart 2015, maar daalde intussen tot 18%. Na jaren van inkrimping groeide de Griekse economie in 2017 (1,5%) en 2018 (1,9%) opnieuw, weliswaar bescheiden. Maar de vraag is hoe lang de Griekse bevolking in dit verhaal zal meegaan. Stakingen en betogingen beheersen opnieuw het Griekse straatbeeld. Bovendien moeten ook de financiële markten geduld blijven tonen. De Griekse langetermijnrente volgde dan wel de internationale neerwaartse trend, maar iedereen beseft dat de huidige 10-jaarse overheidsobligatierente van 1,35% absoluut niet het risicoprofiel van het land weerspiegelt.

Een aantal structurele zwakten in de Griekse economie zijn zorgwekkend. Om te beginnen is de hervormingsagenda niet afgewerkt, en de vraag is of afwerking zonder Europese druk mogelijk zal zijn. De publieke schuldgraad blijft torenhoog, terwijl de Griekse bankensector bijzonder zwakke balansen heeft. Het zwakke financiële systeem en de onzekere toekomst zorgen ervoor dat de kredietverlening door Griekse banken nog steeds krimpt, terwijl de aandeel van niet-performante leningen hoog blijft (zie figuur). Bijkomende belastingen zijn gebaseerd op een te beperkte belastingbasis. Besparingen zijn vaak ad hoc doorgevoerd en reduceren het groeipotentieel. Griekenland beschermt zich momenteel ook nog altijd artificieel door kapitaalcontroles en liquiditeitsvoorzieningen. Bovendien blijft de Griekse competitiviteit zwak. Pijnlijk is uiteraard dat de succesvolle Griekse toerismesector nu ook nog eens wordt getroffen door het faillissement van de Thomas Cook Group.

Griekenland blijft dus een explosieve cocktail. De recente successen zijn niet structureel en kunnen snel worden omgekeerd. De risico’s zijn kleiner dan tijdens de financiële crisis en de Europese schuldencrisis dankzij de doorgevoerde hervormingen. Maar fundamenteel blijft de Griekse odyssee nog altijd een Trojaans paard in de Europese stal.

Jan Van Hove, KBC Group Chief Economist
 

Disclaimer:

Dit document is opgesteld door de KBC Economics - Markets desk en is niet opgesteld door de afdeling Research.  De desk bestaat uit Mathias Van der Jeugt, Peter Wuyts en Mathias Janssens, analisten bij KBC Bank N.V., die gereguleerd wordt door de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA). Deze marktadviezen zijn het resultaat van een kwalitatieve analyse, waarin ruimte is voor ervaringen uit het verleden en persoonlijke beoordelingen. De standpunten zijn gebaseerd op de huidige marktomstandigheden en kunnen elk moment veranderen. De meest prominente input komt van publiek beschikbare gegevens, financieel nieuws, economisch en monetair beleid en courante technische analyses. De KBC Economics - Markets desk heeft redelijke inspanningen geleverd om deze informatie te verkrijgen uit bronnen die zij betrouwbaar acht, maar de inhoud van dit document is opgesteld zonder dat er een inhoudelijke analyse is gemaakt van deze bronnen. Er is niet beoordeeld of deze inzichten al dan niet geschikt zijn voor een bepaalde belegger. De meningen zijn onze huidige meningen op de datum die op dit materiaal staat en kunnen tegengesteld zijn aan eerdere aanbevelingen als gevolg van veranderde marktomstandigheden. De auteurs staan niet in voor de nauwkeurigheid, volledigheid of waarde (commerciële of andere) van dit document. Evenmin zijn de auteurs aansprakelijk jegens degenen die dit overzicht ontvangen voor de inhoud ervan of voor enig verlies of schade (hetzij uit onrechtmatige daad (inclusief nalatigheid), contractbreuk, schending van wettelijke of andere verplichtingen ) als gevolg van enig handelen of nalaten op basis van deze inhoud, evenmin voor enige vordering  tegen de auteurs met betrekking tot de inhoud van of de informatie in dit document. Eventuele meningen die hierin worden geuit, weerspiegelen het oordeel ten tijde van het opstellen van het overzicht en kunnen zonder voorafgaande kennisgeving worden gewijzigd. Gezien de aard van dit advies (gekoppeld aan valuta en rente) is het advies over het algemeen niet specifiek van aard.   Als zodanig is er geen verwijzing naar enig corporate finance contract en als zodanig is er geen 12 maanden overzicht op basis van de verschillende adviezen. Dit document is slechts geldig gedurende een zeer beperkte periode, als gevolg van de snel veranderende marktomstandigheden.

Gerelateerde publicaties

Monetaire gevolgen van fiscale stimulus

Monetaire gevolgen van fiscale stimulus

CNB-voorzitter Michl: een man met een visie

CNB-voorzitter Michl: een man met een visie

Powell negeert Trump (voorlopig)

Powell negeert Trump (voorlopig)

Een Duitse Schuldenwende

Een Duitse Schuldenwende